نازیلا قانع، استاد دانشگاه و فعال حقوق بشر ایرانی‌تبار، به عنوان گزارشگر ویژه «آزادی ادیان و عقیده» در کمیساریای حقوق بشر سازمان ملل متحد انتخاب شد.
خانم قانع که ملیت بریتانیایی دارد، استاد حقوق بین‌الملل حقوق بشر دانشگاه آکسفورد است و در برنامه‌های بین‌المللی حقوق بشری متعددی مشارکت داشته است.
پیش از او، احمد شهید عهده‌دار این سمت بود. آقای شهید پیش از آن برای چند سال پیاپی گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران بود.
عاصمه جهانگیر از حقوقدانان و فعالان حقوق بشر شناخته شده پاکستانی و بنیانگذار کمیسیون حقوق بشر این کشور نیز در فاصله سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۰ گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در آزادی ادیان و عقاید بود.
بر اساس آن چه در تعاریف سازمان ملل متحد آمده است، گزارشگر ویژه آزادی مذهب یا عقیده یک کارشناس مستقل است که موظف است «موانع موجود و در حال ظهور برای برخورداری از حق آزادی مذهب یا عقیده را شناسایی کند و توصیه‌هایی را در مورد راه‌ها و ابزارهای غلبه بر چنین موانعی ارائه دهد.»
جمهوری اسلامی ایران در زمره کشورهایی است که آزادی ادیان و عقاید به‌شدت در آن سرکوب می‌شود و فشارهای گسترده‌ای علیه پیروان سایر ادیان و آیین‌ها به‌ویژه بهاییان اعمال می‌کند.
این حکومت در چهار دهه استقرار در ایران علاوه بر محروم کردن بهاییان از تحصیل و کسب‌وکار، با اتهاماتی چون «جاسوسی»، شمار زیادی از این شهروندان را بازداشت و احکامی چون اعدام و حبس علیه آن‌ها صادر کرده است.
در همین حال و با وجود به رسمیت شناخته شدن مسیحیت در قانون اساسی جمهوری اسلامی، پیروان این دین نیز با محدودیت‌های گسترده‌ای از جمله تبلیغ مواجه هستند و خبرهای زیادی از بازداشت نوکیشان مسیحی و محکومیت آن‌ها همواره منتشر می‌شود.
مدافعان حقوق بشر و نهادهای بین‌المللی بارها رفتار رژیم جمهوری اسلامی ایران در مورد سایر ادیان و آیین‌ها را «نقض سیستماتیک حقوق بشر» اعلام و آن را محکوم کرده‌اند.
