مذاکرات هستهای برای احیاء برجام در وین هر چند همچنان تداوم دارد، ولی بهنظر میرسد در مورد موضوعات مهم از جمله راستیآزمایی تحریمها و نیز تضمینهای مربوط به ماندن آمریکا همچنان نتوانستهاند به توافقی دست یابند.
در این میان آقای علی باقری رییس هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی در آخرین روز در دو دیدار دوجانبه با انریکه مورا هماهنگکننده گفتوگوها و میخائیل اولیانوف رئیس هیأت مذاکرهکننده روسیه بحث و رایزنی کرد.
لغو تحریمها و موضوع راستیآزمایی و دریافت تضمین برای پایبندی طرفها به تعهداتشان از مهمترین و حساسترین موضوعات مورد بحث میان طرفها در چند هفته اخیر است.
پنجشنبه شب هم میخاییل اولیانف نماینده روسیه در مذاکرات احیاء برجام خبر داد که با رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران دیدار کرده است. او همچنین خبر داده بود که تروئیکای اروپایی جلسه گذاشته است.
وی تاکید کرده که مذاکرات وین رو به جلو حرکت میکند. وی همچنین گفت که امکان حل موانع بیشتر شده است.
در این میان آنتونی بلینکن در گفتوگویی با رادیو ملی آمریکا از دولت ترامپ برای خروج از برجام با لحن تندی انتقاد کرد و گفت ما برنامه هستهای ایران را در یک جعبه گذاشته بودیم و یکی از اشتباهترین تصمیمها در تاریخ سیاست خارجی آمریکا، دور شدن از آن توافق بود.
وی نتیجه آن تصمیم اشتباه را این دانست که ما در وضعیتی چالشی قرار گرفتهایم و خیلی از آن چیزی که میشد گفت توافق خوب، که به دست هم نیامد، فاصله گرفتهایم؛ و ایران هم در حوزههای مختلف و خطرناکی برنامه خود را به پیش برده و فعالیتهای خطرناک آنها در سراسر منطقه نیز افزایش یافته است.
وی نتیجه گرفت که ما باید با آنها معامله کنیم و این کار را انجام خواهیم داد. وی البته فرصت انجام معامله را محدود دانست و گفت ما هنوز باور داریم اگر در هفتههای پیش رو و نه ماههای آینده، به برجام بازگردیم، بهترین چیز برای امنیت و حفاظت متحدان و شرکای ما در منطقه خواهد بود. ولی زمان خیلی کمی در اختیار داریم.
بلینکن افزود: ایرانیها فاصله کمی برای تولید مواد لازم برای تسلیحات هستهای دارند. و همزمان، پیشرفتهایی در حوزه هستهای را دنبال میکنند که بازگرداندن آن بسیار دشوار است، چرا که چیزهایی میآموزند و کارهایی جدید میکنند که نتیجه خارج شدن آنها از محدودیتهای تحت آن توافق است.
آنتونی بلینکن اضافه کرد: در چند هفتهای که باقی مانده خواهیم دید که آیا میتوانیم به بازگشت به تعهدات دو طرفه بازگردیم یا نه. این بهترین دستاورد برای امنیت آمریکا خواهد بود. ولی اگر نتوانیم، به گامهای دیگر و انتخابهای دیگر نگاه میکنیم که آن را با هماهنگی دقیق دیگر کشورها انجام میدهیم.
در این میان روزنامه نیویورک تایمز در تحلیلی به نیازهای دو طرف به توافق پرداخته و میگوید بهرغم همه موضعگیریها، انگیزه دستیابی به توافقی برای تمدید توافق ۲۰۱۵ برای هر دو طرف همچنان قوی است. ولی میافزاید چشمانداز واشنگتن محتاطتر از تهران بوده است. دو مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا به پیشرفت اندکی در گفتگوها اشاره کردند که باعث شده مذاکرات از جایی که در ژوئن متوقف شده بود، کمی جلوتر برود.
این نشریه معتقد است دولت بایدن به موفقیت در سیاست خارجی بهویژه پس از خروج ناموفق از افغانستان نیاز دارد و گفته که حل و فصل دیپلماتیک را در ارتباط با بنبست هستهای بر رویارویی نظامی ترجیح میدهد.
ایران نیز که از سیاست فشار حداکثری دوره ترامپ جان سالم به در برده، مایل است از درگیری اجتناب کند، تحریمها را کاهش دهد و اقتصاد بیمار خود را احیاء کند. با اینحال، هیچیک از طرفین نمیخواهند بیش از حد مشتاق سازش بهنظر برسند زیرا که خطر ضعیف بهنظر رسیدن را بهدنبال دارد.
این نشریه بدون ذکر نام از قول یکی از مشاوران وزارت خارجه ایران گفت که معتقد است میتوان پیش از اواسط فوریه که مصادف با سالگرد انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ است، به توافق رسید.
چالش مذاکرات کنونی عمدتا بر روی راستیآزمایی تحریمهای آمریکاست که ایران آن را مسیری دو هفتهای برای فروش یک محموله نفتی ودریافت پول آن میداند و آمریکا معتقد است ظرف چهلوهشت ساعت میتوان این کار را انجام داد.
علاوه براین مشخص نیست دستور تعامل و مذاکره که رهبر جمهوری اسلامی روز یکشنبه در مورد آن سخن گفت چگونه میخواهد در مذاکرات عملی شود.