سالشمار زندگی ایرج پزشکزاد

۱۳۰۷ خورشیدی، ایرج پزشکزاد از مادری فرهنگی و پدری طبیب در روز ۱۰ بهمن ماه ۱۳۰۷ زاده شد. 

۱۳۱۰، آغاز دوستی و مجالست با تورج فرازمند از سه سالگی

۱۳۲۵، فارغ التحصیلی از دبیرستان دارالفنون تهران.

۱۳۲۶، ترجمه کتاب روزولت( سارا دلانو روزولت)

۱۳۲۷، سفر به پاریس و دیدار با تورج فرازمند. آغاز تحصیل در دانشگاه دیژون( رشته‌ی حقوق) برای دوره‌ی لیسانس.

۱۳۳۰، چاپ مطالب و داستانهای کوتاه طنزآمیز در نشریات

۱۳۳۱، فارغ التحصیلی از دانشگاه در بورگن فرانسه در رشته حقوق. انتشار ترجمه کتاب نمایش « خسیس» مولیر در تهران. انتشار کتاب نمایش « بورژوا ژانتی یوم» اثز مولیر در تهران. آغاز کار در دادگستری ایران که به مدت پنج سال تا سال ۱۳۳۶ ادامه داشت. ترجمه کتاب « دختر گرجی( موریس دو کبرا)

۱۳۳۲، انتشار کتاب « نانین»( ترجمه نمایشنامه) اثر ولتر. انتشار کتاب « الزیر یا آمریکائیان»( ترجمه نمایشنامه) اثر ولتر در تهران

۱۳۳۳، انتشار کتاب خاطرات « حاج مم جعفر در پاریس»

۱۳۳۴، انتشار کتاب « دزیره»( ترجمه‌ی رمان تاریخی) اثر آن ماری سلینکو، تهران. انتشار مطالب طنزآمیز در ستون طنز « آسمون ریسمون» نشریه فردوسی که تا سال ۱۳۳۷ ادامه داشت.

۱۳۳۶، آغاز کار در وزارت امورخارجه که تا سال ۱۳۵۷ ادامه یافت. ترجمه کتاب « افسونگران دریا»ئاثر آلفرد ماشار

۱۳۳۷، انتشار کتاب « ماشاء الله خان در بارگاه هارون الرشید» در مجله اطلاعات جوانان. ترجمه کتاب « جمیله» هانری بوردو. ترجمه کتاب « عدالت اجرا شده است» اثر ژان مکر

۱۳۳۸، انتشار مجموعه « بوبول» در دی ماه از سوی انتشارات نیل تهران

۱۳۴۰، انتشار کتاب « آسمون ریسمون» در تهران. وی از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۵ به عنوان دیپلمات در اتریش و سپس چکسلواکی مشغول خدمت شد.

۱۳۴۲، امنتشار مجموعه طنزهای مطبوعاتی « آسمون ریسمون»( طنزیات ادبی) که پیش از این به عنوان ستون طنز در مجله فردوسی عباس پهلوان با نام « الف.پ.آشنا» منتشر شده بود. این مطالب از سال ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۹ منتشر می‌شد. 

۱۳۴۵، انتشار رساله « ریشه‌های تاریخی اختلاف چین و شوروی»، ژنو. آغاز کار در سفارت ایران در سوئیس برای مدت سه سال( تا ۱۳۴۸). ترجمه کتاب « دو سرنوشت» اثر ویلکی کالینز. ترجمه کتاب « فردا گریه خواهم کرد» اثر لیلیان روت

۱۳۴۷) آغاز انتشار رمان « دائی جان ناپلئون» به صورت پاورقی در مجله فردوسی به سردبیری عباس پهلوان

۱۳۴۸) پایان کار در سفارت سوئیس. وی در طول اقامت در سوئیس رمان دائی جان ناپلئون را نوشت. 

۱۳۴۹) پایان انتشار رمان « دایی جان ناپلئون» در مردادماه ۱۳۴۹.   

۱۳۵۱) انتشار رمان « دائی جان ناپلئون» شاهکار بی بدیل طنز فارسی برای اولین بار بطور کامل و به صورت کتاب در بهمن ماه توسط انتشارات« بنگاه مطبوعاتی صفیعلیشاه» 

۱۳۵۲: انتشار کتاب « ادب مرد به ز دولت اوست، تحریر شد»( نمایشنامه) از سوی بنگاه انتشاراتی صفیعلیشاه، پزشکزاد این کتاب را در هنگام ماموریتش در الجزایر نوشته بود. انتشار کتاب « ماشاء الله خان در بارگاه هارون الرشید»( که قرار بود داستانی برای کودکان و نوجوانان باشد.) و قبلا به صورت پاورقی منتشر شده بود، به صورت کتاب در انتشارات صفیعلیشاه. انتشار چاپ دوم « دائی جان ناپلئون» در بهمن ۱۳۵۲). مدتی به عنوان وزیر مختار راهی الجزایر می‌شود.  

۱۳۵۳: چاپ سوم « دائی جان ناپلئون» توسط انتشارات صفیعلیشاه.

۱۳۵۴: انتشار چاپ چهارم و پنجم و ششم کتاب « دائی جان ناپلئون» در طول یک سال. آغاز ساخت سریال دائی جان ناپلئون توسط ناصر تقوایی.

۱۳۵۵: سریال « دائی جان ناپلئون» توسط ناصر تقوایی و با حضور بازیگرانی مانند غلامحسین نقشینه، پرویز فنی زاده، پرویز صیاد، نصرت کریمی، سعید کنگرانی، محمد علی کشاورز، پروین ملکوتی، اسماعیل داورفر ساخته شد و برای اولین و آخرین بار از تلویزیون رسمی ایران پخش شد. پس از انقلاب پخش این سریال ممنوع شد. این سریال از نظر گروه بزرگی از مردم بهترین سریال تاریخ تلویزیون ایران شناخته می‌شود. 

۱۳۵۶، انتشار کتاب ترجمه « شوایک سرباز پاکدل» اثر یاروسلاو هاشک.

۱۳۵۷، در جریان انقلاب او مدتی در ایران ماند و با پیش رفتن انقلاب و تغییر حکومت تصمیم گرفت از ایران برود. در روز سوم اسفند ۱۳۵۷، یازده روز پس از پیروزی انقلاب ۵۷، ایرج پزشک‌زاد در کیهان مقاله‌ای به نام «آن‌ها که می‌خواهند غنائم خونین انقلاب را تقسیم کنند» نوشت. در این مقاله او به بازگویی روایت انقلاب فرانسه پرداخت و هشدار داد.

۱۳۵۸، آخرین سمت وی در وزارت امور خارجه در این سال مدیرکلی روابط فرهنگی وزارت امور خارجه بود. درگذشت پرویز فنی زاده( بازیگر نقش مش قاسم در سن ۴۲ سالگی به خاطر ابتلای به بیماری کزاز). پزشک زاد مورد حمله روزنامه نگاران هوادار خمینی قرار گرفته و کتاب و سریال دائی جان ناپلئون ممنوع اعلام شد. البته در تمام چهل سال گذشته نسخه ویدئویی سریال و کتاب بازار سیاه آن همیشه موجود و جزو پرطرفدارترینها بوده است.

۱۳۵۹: رفتن از ایران برای همیشه به پاریس

۱۳۶۰: همکاری با دکتر شاپور بختیار، چاپ مقاله‌ها و مطالب سیاسی در نشریه‌ی « قیام ایران»( پاریس) که تا سال ۱۳۶۳ ادامه پیدا می‌کند. 

۱۳۶۳، در نوروز ۱۳۶۳ کتاب « انترناسیونال بچه پرروها» که طنزی درباره شخصیت‌های انقلابی و سیاسی کشور است، منتشر شد، شخصت آیت الله خمینی، خامنه‌ای، رفسنجانی، منتظری، رجوی و بنی صدر و بسیاری دیگر شخصتهای این کتاب هستند. اردشیر محصص طرح روی جلد کتاب را تهیه کرد.

۱۳۶۴: انتشار مجموعه « مروری بر تاریخ انقلاب مشروطیت»، پاریس

۱۳۶۵، انتشار کتاب « مروری در واقعه ۱۵ خرداد ۴۲»، پاریس

۱۳۶۸: انتشار کتاب « مروری در تاریخ انقلاب فرانسه»، پاریس

۱۳۶۹، انتشار کتاب « مروری در تاریخ انقلاب روسیه»، پاریس

۱۳۷۱، انتشار کتاب « مصدق باز مصلوب»، پاریس

۱۳۷۲: انتشار کتاب « شهرفرنگ از همه رنگ» پاریس

۱۳۷۴، انتشار چاپ دوم کتاب « انترناسیونال بچه پرروها»، انتشارات نشر کتاب سهراب، ژانویه ۱۹۹۶، لس آنجلس.

۱۳۷۵، فوت غلامحسین نقشینه بازیگر نقش دائی جان در سن ۹۳ سالگی. انتشار چاپ دوم « بوبول» از سوی نشر کتاب سهراب در لس آنجلس. انتشار متن انگلیسی « دائی جان ناپلئون» به ترجمه‌ی دیک دیویس در آمریکا، از سری انتشارات « میج» واشنگتن دی سی. 

۱۳۷۸، انتشار کتاب « رستم صولتان»( مجموعه طنز) نشر کتاب سهراب، لس آنجلس.

۱۳۷۹: انتشار کتاب « رستم صولتان» از سوی نشر کتاب سهراب، ژانویه ۲۰۰۰، لس آنجلس.

۱۳۸۰: انتشار رمان « خانواده نیک اختر» در تهران، مرداد ۱۳۸۰، نشر آبی. نسخه بدون سانسود این کتاب نیز در لس آنجلس منتشر شد. 

۱۳۸۱: انتشار کتاب « طنز فاخر سعدی» درباره شیوه‌های طنز سعدی و تحلیل و تعلیل آن. ( نقد و تفسیر). پزشکزاد این کتاب خود را یکی از آثار خوب خودش می‌داند و در جلسه مربوط به این کتاب در کانادا از اینکه در جلسه سعدی همه درباره دائی جان ناپلئون سئوال می‌کردند ناراحت بود. 

۱۳۸۳: حضور در دانشگاه استنفورد به دعوت انجمن دانشجویان ایرانی، سخنرانی پیرامون « طنز در آثار سعدی» و بررسی آثار این شاعر و نویسنده بزرگ ایرانی. انتشار کتاب « حافظ ناشنیده پند»( برگی جند از دفتر خاطرات محمد گلندام) که در قالبی شبیه مستند داستانی به زندگی و شعر و طنز حافظ و زمانه او پرداخته است، نشر قطره، تهران. 

۱۳۸۴: انتشار کتاب « دائی جان ناپلئون»( با حذف بخش‌هایی از آن) در دوران محمد خاتمی( دو چاپ) ، در دوره احمدی نژاد مجددا چاپ آن ممنوع شد. 

۱۳۸۶: انتشار کتاب « گلگشت خاطرات»( طنزیات اجتماعی)

۱۳۸۷، انتشار چاپ اول کتاب « حاجی بابا جان»( نمایشنامه)، نوروز ۸۷، انتشارات پژوهه، تهران. 

۱۳۹۱: انتشار کتاب « به یاد یار و دیار»( خاطرات)، شرکت کتاب، لس آنجلس. شامل مقالات: به جای پیشگفتار، قلم یار فرزانه‌ام، دوئل در پاریس، بازگشت به وطن آشفته، صندوق لعنت، اکبر شیر، در میان بچه پرروها، دو یار زیرک و…، عموجانان من، ناز طبیبان، ماموریت ژنرال، یاد بادی از شاعران، ّیک بشارت بی بی، شب اول  Back Humour

۱۳۹۴: صندوق لعنت( نمایشنامه) بر اساس داستانی از مولوی. این نمایش توسط پرویز صیاد در لس آنجلس به روی صحنه رفت و تبدیل به یک کار روحوضی سطحی شده بود. نخست در دانشگاه استنفورد روی صحنه رفت و اعتراض تماشاگران در حدی بود که برگزار کنندگان اعلام کردند هرکس از این کار ناراضی است، پول بلیطش را می‌تواند پس بگیرد. در اجرای لس آنجلس نیز همان اتفاق افتاد و در واقع ایرج پزشک زاد از اینکه در اجرای نمایش کار از یک اثر طنز تبدیل به یک روحوضی شده بود گلایه کرد. کارگردانی این اثر با پرویز صیاد بود.


۱۳۹۳: گرامیداشت ایرج پزشکزاد در لس آنجلس به همت فدراسیون یهودیان ایرانی، ۲۳ ماه می ۲۰۱۴. سخنرانی در ارتباط با « شخصیت‌های دائی جان ناپلئون» دانشگاه تورنتو در ماه جون. گرامیداشت پزشکزاد و اهدای جایزه در دانشگاه استنفورد.

۱۳۹۴: انتشار شماره ۲۲ « دفتر هنر ویژه ایرج پزشکزاد» در شهر استاکتون، اسفندماه، شمال کالیفرنیا.

۱۴۰۰: درگذشت در روز ۲۲ دیماه در شهر لس آنجلس

درباره‌ی persisnews

persisnews

همچنین ببینید

چوب حراج مافیای حکومتی بر کالبد شکننده تالابها و مراتع کشور 

 بیانیه در حالیکه بیش از ١۵ طرح پتروشیمی در ایران، از جمله پتروشیمی زنجان، کازرون، …

تأملاتی درباره هویت؛ زنگ خطر به‌صدا درآمده است

  سام محمودی سرابی آدمی چه نیازی به هویت دارد؟ اساساً هویت چیست و چه …

دولت مدرن و روش حکمرانی در ایران

 الن اکباتانی   هدف من از نگارش این مقاله پاسخگویی به منازعاتی است که در …

بیانیه،ایجاد وفاق ملی

ملت شریف ایران در حالی که تلاشهای موثر و وسیعی برای ایجاد وفاق و همبستگی …

اعتماد به قوطی دربسته؛ ۱۲ فروردین و خوانشی انتقادی از اصل نخست قانون اساسی جمهوری اسلامی

سام محمودی سرابی به‌جرأت می‌توان مدعی شد که احمد شاملو جزو اولین معترضان به صندوق …

به‌انگیزه سالمرگ مصطفی شعاعیان؛ خوانش شورشی شریف از انقلاب

سام محمودی سرابی اگر قرار باشد تا شمایی کلی از جریان‌های تأثیرگذار بر تاریخ معاصر …

طرح: م. ماهیار

فقه سیاسی در هیپنوتیزم اسافل اعضا

سام محمودی سرابی    در کشوری که قانون اساسی تکلیف همه کنشگران سیاسی را مشخص …

بنام اپوزیسیون و به کام رژیم

   مهران مصطفوی وقتی شرم و حیایی نباشد برای سبقت گرفتن از یکدیگر از هیچ …

زندگینامه خودنوشت ایرج پزشک زاد

در ویژه‌نامه « ایرج پزشکزاد» که در شماره ۲۱ و ۲۲ فروردین ۱۳۹۴ نشریه دفتر …

ایرج پزشکزاد از نگاه ابراهیم نبوی

 ایرج پزشک‌زاد  نویسنده شناخته‌شده معاصر ایرانی، در ۹۴ سالگی در لس‌آنجلس آمریکا درگذشت.  

کلاهی بر سر آزادی

 بکتاش آبتین شعر اعتراض امروز ایران، یک ستون ثابت روزانه در نشریه پرسیس است که …

تصاویر به خاکسپاری بکتاش آبتین

شاعر و فیلمساز زندانی که در زندان دچار بیماری کرونا شد و به دلیل عدم …

قصه‌ام از کجا شروع شده؟

 سید مهدی موسوی شعر اعتراض امروز ایران، یک ستون ثابت روزانه در نشریه پرسیس است …

ده شغل خطرناک در ایران و آمریکا

طنز: ابراهیم نبوی به نوشته یک منبع قابل اعتماد، ما به این منبع اعتماد داریم …

یادکردی از قائم‌مقام طاغی(۲)؛ یک تضاد غیرقابل اجتناب میان فقاهت و شرافت

منتظری در مقام انسانی که احساساتش از اعدام زن باردار جریحه‌دار شده است، در هزارتوی فقه …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *