مذاکرات دور هشتم که بخاطر مراسم سال نو به تعویق افتاده بود از امروز سوم ژانویه مجددا آغاز شد. در این میان بحث چگونگی پیشبرد مذاکرات مورد بحث و گفتگوهای متعددی قرار گرفته است، علیرغم تکذیب ایران در مورد اینکه طرف‌های اروپایی متن مذاکرات قبلی در دولت روحانی را کنار گذاشتند و نظرات اروپایی‌ها و روسها که ایران از مقام خود عقب‌نشینی کرده است.
نورنیوز که سایت خبری متعلق به شورای امنیت ملی است، تایید کرد که ایران در مذاکرات برخی خواسته‌های حداکثری خود را کنار گذشته است. این سایت خبری توضیح می‌دهد که متاسفانه برخی در داخل به‌جای پشتیبانی از مذاکره‌کنندگان ایرانی، با حاشیه‌سازی مدعی راهبری هیئت ایرانی توسط ضلع شرقی مذاکرات به‌ویژه روسیه شده‌اند.
این ادعا مبتنی بر اظهارات نماینده روسیه مطرح می‌شود که اتفاقا در پی اقدامات هوشمندانه جمهوری اسلامی سعی می‌کند مسیر را برای حصول یک توافق خوب تسهیل کند. آن‌ها مبتنی براظهارات اولیانوف مدعی شده‌اند؛ در مذاکرات اخیر، روسیه و چین، ایران را متقاعد کرده‌اند برخی خواسته‌های حداکثری خود را کنار بگذارد.
این سایت می‌گوید مطلب مذکور گرچه درست است اما با ادبیاتی ارائه می‌شود که مخاطب را به اشتباه می‌اندازد، زیرا متن جدید گرچه مبتنی بر متن ۶ ژوئن است اما نظرات ما در آن اعمال شده است. این به معنی آن است که در نهایت هیات ایرانی متن قبل را پذیرا شده تا مذاکرات به پیش برود.
دراین میان روزنامه کیهان که در مقابل طوفان انتقادات قرار گرفته که چرا ایران با آمریکا مذاکره نمی‌کند و چرا وکالت مذاکره با آمریکا به روسیه داده شده، گفته است اخیرا انتشار یک عکس از دیدار اولیانوف نماینده روسیه در وین و رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بهانه‌ای شد تا رسانه‌های اجاره‌ای غرب‌گرا، عملیات روانی دیگری را تدارک کنند.
کیهان می‌گوید این رسانه‌ها می‌گویند چرا مستقیم با آمریکا مذاکره نمی‌کنیم و به دلال دومی اجازه معامله می‌دهیم؟ یا به استناد متنی منتشر شده از اولیانوف در فارین‌پالیسی که رد و تصحیح شد، مدعی شده‌اند ایران از مواضع خود عقب‌نشینی کرده و روسیه و چین، جای ایران تصمیم می‌گیرند.
این روزنامه ادعای عقب‌نشینی را رد کرده و گفته در همین ایام اخیر، رابرت مالی تصریح کرد ما حاضر به پذیرش توافقی بدتر از برجام نیستیم، زیرا ایران برنامه هسته‌ای خود را توسعه داده است. کجای این سخن از عقب‌نشینی ایران حکایت می‌کند؟ بلکه برعکس، به افزایش فشار ایران اشاره می‌کند.
این نشریه درمورد مذاکرات نیابتی نیز معتقد است همانطور که اروپایی‌ها در بسیاری موارد پیام‌های ایران را به آمریکا منتقل کردند چه اشکالی دارد که چین و روسیه چنین نقشی را به عهده بگیرند؟ و عملا این مذاکرات نیابتی را تایید کرده است.
این روزنامه استدلال دومی را درمخالفت با مذاکره مستقیم با آمریکا مطرح می‌کند و آن اینکه ً ایران دو سال قبل از برجام به اندازه کافی با مقامات آمریکایی مذاکره کرده و حاصل آن، کلاهی است که طرف آمریکایی بر سر دولت وقت ایران گذاشته و توانسته، به مدت دو سال هم دولت وقت ایران را – با وجود خروج خود از توافق- وادار به ادامه انجام تعهدات کند.
این به معنای آن است که جمهوری اسلامی به کارگزاران خود اعتماد ندارد که آن‌ها را به مذاکره با آمریکا بفرستد.
در مورد مذاکرات نیابتی با آمریکا خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه گفت مکانیزم گفت‌وگوها در وین بسیار روشن است. و اگر سوال این است که برخی از هیئت‌ها، سران و برخی از سفارتخانه‌ها در تهران نکاتی را مطرح می‌کنند همواره این موضوع وجود داشته است.
سفارت سوئیس در تهران بارها این اقدام را انجام داده و این مکانیزم ناشناخته‌ای بین ایران و آمریکا نیست.
وی افزود چیزی به‌جز متن‌های مکتوب آن هم به‌صورت غیررسمی بین ایران و آمریکا رد و بدل نشده است که این نیز با مکانیزم روشنی صورت می‌گیرد و هیچ پیام شفاهی رد و بدل نشده است.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا درخواستی از سوی آمریکا برای گفت‌وگوی مستقیم با ایران مطرح شده است یا نه، گفت: آمریکایی‌ها از زمانی که فشار حداکثری را می‌خواستند علیه ایران اعمال کنند این درخواست را مطرح کرده‌اند و می‌خواستند یک عکس بگیرند.
ما به آن‌ها گفته‌ایم زمانی که آمریکایی‌ها به تعهدات خود به صورت موثر عمل کنند می‌توانند در میز برجام به عنوان یکی از اعضای برجام حاضر شوند.
وی تاکید کرد آن‌هایی که در وین بوده‌اند می‌دانند ۱+۴ در ادوار گذشته نیز به صورت مختلف با هیئت آمریکایی گفت‌وگو داشته است.
بین ایران و آمریکا نیز مسیر مشخصی برای تبادل نظر وجود دارد. این تبادل نظر برای جلوگیری از برخی سوءتفاهم ها و سوءبرداشت‌ها به صورت مکتوب و غیررسمی از طریق هماهنگ کننده کمیسیون برجام انجام می‌شود. این جزئیات را گفتم برای اینکه افراد بدانند در وین چه اتفاقی می‌افتد. البته برخی‌ها هم با متن کاری ندارند و دوست دارند حاشیه‌سازی کنند و نکاتی را مطرح می‌کنند.
به‌خوبی مشخص است که حکومت جمهوری اسلامی هنوز فاقد اعتماد به‌نفس کامل برای انجام مذاکره با آمریکاست.
به‌هر حال استفاده از روسیه برای مذاکرات نیابتی با آمریکا باعث انتقاداتی در محافل رسانه‌ای و حتی درون ساختار قدرت ایران شده و حتی سردار علایی فرمانده سابق سپاه نقش روسیه را مورد انتقاد قرار داده است. همین دلیل ممکن است در روزهای اینده به مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا منجر شود.
