محسن رضایی معاون اقتصادی رئیسجمهور در سخنانی با بیان این موضوع که اساس تولید و ثروت در کشور از فناوری، نوآوری و خلاقیت میگذرد، خاطرنشان کرد اگر در جامعه خلاقیت، نوآوری، پژوهشهای نوآورانه و حرکت در مرزهای دانش انجام نشود، فقر و بیکاری گسترش مییابد و مسائل فرهنگی ایجاد میشود. وی سرچشمه تولید، ثروت، تجارت و صادرات را پژوهش و نوآوری دانست. رضایی در ادامه تاکید کرد مشکل بزرگ در ایران، فرار دانش و فناوری است که بیش از فرار مغزها وجود دارد.
وی همچنین تحریمهای داخلی را دهها برابر تحریمهای خارجی دانست و اظهار داشت جوانان در داخل دانش را تولید میکنند، اما قبل از صنعتی شدن به علت موانع بسیار خسته میشوند که این موضوع موجب خروج دانش و فناوری از کشور میشود.
وی خاطرنشان کرد برخی خودشان از کشور خارج نمیشوند، اما دانش را در قالب مقالات خارج میکنند. رضایی تاکید کرد باید برای جلوگیری از این مشکل فکر جدی کرد.
میگویند گرچه برخی عملی شدن این پیشنهادها را ممکن نمیدانند و حتی تاکید دارند اظهارات محسن رضایی به معنای پیشنهاد او در خصوص محدود کردن انتشار مقالات و جرمانگاری آن نیست، اما در عین حال خاطرنشان میکنند که این اظهارات معمولا توسط افراد تندرو به عنوان اقداماتی بازدارنده مورد توجه قرار میگیرد و ممکن است موجب شود تا همهی تلاش خود را برای عملی شدن آن متمرکز سازند.
بر خلاف آنچه که محسن رضایی عنوان میکند، انتشار مقالات در ژورنالهای خارجی نه تنها به معنی فرار دانش نیست، بلکه دارندگان آن را در مسیر تعامل جهانی تبادل دانش قرار میدهد و این امکان را فراهم میکند که دانش خود را با دیگر دارندگان دانش در تعامل قرار دهند و به توسعهی دانش کمک کنند.
ناظران تاکید دارند که این اظهارنظرهای غیر علمی و ناپخته عمدتا ناشی از بیاطلاعی وکمدانشی تیمهای مشاورینی است که نقش مشاورهدهنده به این افراد را به عهده دارند و به دلیل دور بودن از مرزهای دانش، از این تبادل علمی بیاطلاع هستند و تبادل دانش را به عنوان فرار دانش تفسیر میکنند.
ضمن اینکه کارشناسان تاکید دارند که اگر جمهوری اسلامی ایران اقدام به محدودسازی انتشار مقالات در ژورنالهای خارجی کند و برای آن اقدامات تنبیهی در نظر گیرد، علاوه بر اینکه به خروج افراد با مهارت و متخصص از کشور کمک میکند، دانشمندان و متخصصان در داخل جمهوری اسلامی ایران را نیز به عنوان گروههای در معرض ریسک، ذیل حمایت مستقیم نهادهای بینالمللی قرار میدهد و به خروج آنها کمک میکند.