دور هشتم مذاکرات هستهای در وین میان ایران و کشورهای تروئیکای اروپایی و نیز چین و روسیه و حضور غیرمستقیم آمریکا روز پنجشنبه آغاز شد.
دور اول مذاکرات یک ساعت بهطول انجامید که روایتهای مختلفی از آن ارائه شده است. نماینده روسیه آن را سازنده خوانده است. ولی برخی گزارشهای خبری گفتهاند پافشاری دو طرف بر سر مواضعشان باعث شده که جلسه اول بهسرعت خاتمه یابد.
در این میان گفته شد که جلسه کار گروهها ادامه خواهد یافت تا بتوانند در مورد جزئیات چانهزنی و مذاکره کنند. علی باقری رییس هیات مذاکره کننده ایران قبلا مدعی شده بود موضع ایران تغییری نکرده است وایران عقب نشینی نخواهد کرد.
وی روز پنجشنبه پس از پایان نشست کمیسیون مشترک برجام در روز پنجشنبه، اظهار داشت، در نشست روز پنجشنبه طرفهای مختلف از جمله ایران دیدگاه خودشان را در رابطه با روند آتی گفتوگوها بیان کردند.
وی گفت ایران بار دیگر تاکید کرده است که جمهوری اسلامی ایران مسیر گفتوگوها را بر اساس مواضع و دیدگاههای خودش با جدیت ادامه میدهد و اراده جدی برای مذاکرات دارد.
وی افزود جمهوری اسلامی ایران در مورد دستیابی به توافق، اگر زمینههای لازم فراهم شود، مانعی نمیبیند. باقری افزود همین که طرفین برای استمرار گفتوگوها اراده جدی دارند نشاندهنده این است که دو طرف میخواهند به هم نزدیک شوند.
در همان حال امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت جمهوری اسلامی ایران و تمام تیم با این هدف در وین حضور دارد که مذاکره کند. وی گفته هدف همه دستیابی به یک توافق خوب است.
ایرانیها به دنبال اقداماتی برای راستیازمایی در مورد مسئله رفع تحریمها و نیز دریافت ضمانتهایی برای تداوم حضور آمریکا در برجام هستند که هنوز فرمول قابل قبول و عملیاتی برای آن پیدا نشده است.
در این میان در واشنگتن، لوید استن وزیر دفاع آمریکا با وزیر دفاع اسرائیل که به این کشور سفر کرده ملاقات کرد که رویترز مدعی شده بود که دو طرف در حال طراحی عملیات نظامی برای مقابله با ایران در صورت شکست مذاکرات هستند، که مقامات ایرانی آن را عملیات روانی برای تاثیر گذاری بر روی میز مذاکرات دانستهاند.
در این میان جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، روز پنجشنبه در کنفرانس خبری روزانه خود گفت که رئیس جمهوری آمریکا از همان ابتدا معتقد بود که مسیر دیپلماتیک و هماهنگی با شرکاء و متحدان بهترین راه برای مطمئن شدن از عدم دستیابی ایران به تسلیحات هستهای است، ولی با این حال، با توجه به پیشرفتهای مداوم در برنامه هستهای ایران، رئیسجمهوری از تیم خود خواسته است که در صورت شکست دیپلماسی آماده باشند و ما باید به گزینههای دیگر روی بیاوریم، و این مستلزم آمادگی است.
وی افزود ما به روشنی به ایران گفتهایم که تنها راه خروج از تحریمها پایبندی به توافق هستهای است. ما تمام تحریمهایی را که از دولت دونالد ترامپ به ما به میراث رسیده است سرجای خود نگه داشتهایم و تحریمها را بهطور مداوم اجرا کردهایم.
با این حال، با توجه به پیشرفتهای مداوم در برنامه هستهای ایران، رئیسجمهوری از تیم خود خواسته است، اگر دیپلماسی نتواند بهزودی مذاکرات را در مسیر درست قرار دهد و اگر برنامه هستهای ایران بهسرعت ادامه دهد، چارهای جز اتخاذ تدابیر اضافی برای محدود کردن بیشتر بخشهای درآمدزای ایران نخواهیم داشت.
در همین زمینه گفته شده که یک مقام ارشد وزارت خزانهداری هفته آینده به امارات متحده عربی سفر خواهد کرد تا در مورد شرکتها و مؤسسات مالی بخش خصوصی امارات که با ایران تجارت انجام میدهند و نحوه پایبندی به تحریمها و ارتباط مذاکره کند. که این امر بهمعنای ایجاد مشکلات بیشتر و تحریمهای فزونتر در حوزه اقتصاد است. که این خبر نیز ازجنبه روانی تهدیدی برای میز مذاکره است.
در این میان ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در این مورد که گر تهران در پی خرید زمان بیشتر یا پیدا کردن نقطه ضعف آمریکا باشد واکنش چه خواهد بود، وی گفت در این صورت به شما اطمینان میدهم که بهشدت شگفتزده خواهد شد.
وی افزود ایران نخواهد توانست با زمان بازی کند و تشدید فعالیتهای هستهای و تحریکهایش هیچگونه اهرم فشار اضافی در اختیار ایران در این مذاکرات نخواهد گذاشت. و اینگونه اقدامات از سوی جمهوری اسلامی تنها ما را به نقطه یک بحران بالقوه نزدیک میکند و ما به دنبال بحران نیستیم.
وی افزود واشنگتن خواهان یک راه حل دیپلماتیک برای مساله هستهای ایران است و امیدوار است تهران نیز همین را بخواهد و به دنبال بحران نباشد.
در ایران همچنین آیتالله صافی گلپایگانی در ملاقات با امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه گفت امیدوارم بتوانید مشکلات مردم را برطرف نموده و رضایت و خرسندی مردم را به دست آورید و با تعامل با سایر کشورها، در رفع نگرانیها موفق باشید.
این سخنان که تکرار مواضع قبلی وی است، در ان زمان با حملات شدید اصولگرایان روبرو شده است.
حکومت در تنگنای فشار اقتصادی و مشکلات جدی معیشتی قرار دارد و هنوز نتوانسته از فرصتهای تعامل با دولت بایدن بهره ببرد و اکنون امکانات بایدن برای امتیازدهی بیش از گذشته تضعیف شده و در واشنگتن با انتقادات زیادی مواجه است.
جمهوری اسلامی معمولا در هنگام درک صحنهها و محاسبههای خطر بسیار دیرهنگام عمل میکند و فرصتهای تعامل را از دست میدهد.