علی باقری رئیس تیم مذاکرهکنندهی هستهای ایران در دور جدید مذاکرات در وین، روز یکشنبه و پس از پایان اولین دور گفتگوها در وین، با بیان این موضوع که ایران در سند سومی که به طرفهای مقابل در برجام ارائه خواهد شد، درباره مدت راستیآزمایی از رفع تحریمها نقطه نظرات و پیشنهادهای را بیان خواهد کرد، اظهار داشت این سند هنوز تحویل طرفها نشده است. وی همچنین اظهار داشت رفع تحریمها گام به گام نخواهد بود.
باقری همچنین با اشاره به اینکه تیم جدید مذاکرهکنندهی هستهای با حضور افراد متخصص و مسئول در زمینه موضوعات اقتصادی، مالی و بانکی وارد گفتوگوها شده است، اظهار داشت این نشاندهندهی عزم جدی جمهوری اسلامی ایران برای ورود به مذاکرات با هدف دستیابی به توافق بوده است.
باقری اظهار داشت ترکیب تیم ایرانی بر طرف مقابل تاثیر گذاشته است و برخی از طرفهای مقابل در صحبتها در جلسات به این نکته اشاره کردند که این ترکیب هیأت نشاندهندهی آن است که عزم جمهوری اسلامی ایران برای ورود به مذاکرات جدی است.
باقری پیشنهادات جمهوری اسلامی در دو پیشنویس ارائهشده به طرفهای مذاکرهکننده را مبنایی برای مذاکرات بعدی دانست و تاکید کرد طرف مقابل باید پاسخ مستدل، مستند و منطقی به این پیشنهادات ارائه کند.
مذاکرهکنندهی ارشد جمهوری اسلامی ایران در خصوص واکنش کشورهای ۴+۱ به این دو پیشنویس اظهار داشت آنها این پیشنهاد را مطرح کردند که گفتوگوها برای چند روز متوقف شود. وی افزود جمهوری اسلامی ایران با این درخواست طرفهای مذاکرهکننده موافقت کرده است که آنها به پایتختها بروند و پاسخها را آماده کنند.
باقری یادآور شد قرار است هفتهی آینده دور بعدی برگزار شود. وی روز برگزاری مذاکرات را محرمانه خواند و گفت بین کشورها توافق شده است که روزش اعلام نشود.
رئیس تیم مذاکرهکنندهی ایرانی در بخش دیگری از سخنانش ضمن تایید این موضوع که پیشنهادات طرف ایرانی مورد موافقت طرفهای اروپایی قرار نگرفته است، اظهار داشت آنها اعتراضی نسبت به اینکه این پیشنهادها نامربوط است نداشتند، اما گفتهاند این پیشنهادات با دیدگاههای ما انطباق ندارد.
وی افزود آن دیدگاهها و مطالب بر اساس دیدگاهها، منافع و سیاستهای جمهوری اسلامی مطرح شده است، اما در عین حال بر اساس مبنایی مطرح شده که این مبنا مورد قبول طرف مقابل هم هست.
وی افزود هیچ کدام از طرفین اروپایی نگفتهاند که پیشنهادهای ایران مبنای حقوقی و قانونی که مورد قبول دو طرف باشد، ندارد.
باقری اظهار داشت اگر طرف اروپایی هم پیشنهادی بدهد، این پیشنهاد قابل مذاکره خواهد بود. وی افزود اگر متن پیشنویس پیشنهادی اروپا مبتنی بر مبانی مشترک دو طرف نباشد، قاعدتا پیشنهادی برای مذاکره جهت دستیابی به توافق نیست.
باقری بار دیگر اظهار داشت پیشنهاد جمهوری اسلامی مبتنی بر مبانی مشترک است و این نشان میدهد که جمهوری اسلامی و تیم مذاکرهکننده برای رسیدن به توافق اراده جدی دارد.
وی در عین حال تیم همراه خود را یکی از بهترین تیمهایی دانست که تا کنون در مذاکرات حضور داشتهاند. وی افزود یکی از ویژگیهای ممتاز این تیم این است که از همه ظرفیتهای ملی که در تیمهای گذشته بوده در این تیم استفاده شده است و این تیم، یک تیم اجماعی است.
این در حالیست که بسیاری از کارشناسان ضعف باقری و بسیاری از کارشناسان تیم را یکی از دلایل عدم موفقیت مذاکرات میدانند.
باقری در عین حل ضمن تاکید بر دوستانه بودن فضای گفتگوها اظهار داشت طرفین دیدگاههای خود را با صراحت بیان میکردند.
در این میان امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه که در ادامهی سفر خود به خاورمیانه، در امارات متحده عربی که همراه با فروش سلاح بود گفته است: این دور از مذاکرات با ایران در وین، با توجه به مواضع، موفقیتآمیز نبوده است. وی خواستار مشارکت اسراییل و کشورهای عربی در مذاکرات هستهای شد
به گفتهی کارشناسان، هرچه بیشتر از گفتگوها و مذاکرات بین ایران و کشورهای ۴+۱ میگذرد، اظهارات و گزارشهای مربوط به این مذاکرات هرچه بیشتر نشان میدهد که تیم مذاکرهکنندهی جدید دولت، از ابتداییترین مبانی و اصول مذاکرات بینالمللی اطلاعی ندارد.
ذوقزدگی در این باره که گفتگوها در یک فضای دوستانه برگزار شده است و همچنین تاکید سرپرست تیم مذاکرهکننده بر اینکه جمهوری اسلامی ایران دیدگاههای خود را مطرح کرده اما این دیدگاهها مورد قبول طرف مقابل نیست، اما نشاندهندهی عزم جدی جمهوری اسلامی برای دستیابی به توافق است، بیش از هرچیز نشاندهندهی این است که تیم ایرانی مذاکرات را یک اقدام یک جانبه میداند و به استناد به اینکه در سالهای اخیر بهخاطر تحریمها و در سالهای گذشته بهخاطر اختلافات سیاسی مورد ظلم ایالات متحده قرار گرفته است، برای دستیابی به توافق کافی است که پیشنهادات خود را مطرح کند و طرف مقابل هم آنها را بپذیرد.
به نظر میرسد که تیم فعلی جمهوری اسلامی با بیاطلاعی از مبانی مذاکرات دیپلماتیک که صرفنظر از ظلمهای گذشته، باید دربارهی موضوعات فعلی مذاکره کنند و احتمالا بده بستانهای حقوقی و قانونی داشته باشد، فرصت انجام توافق را از بین میبرد و در حال هدایت مذاکرات به سمت مذاکراتی است که طرفین پیشنهاداتی را بهطرف مقابل بدهند، اما طرف مقابل آنرا نپذیرد و مذاکرات در همینجا متوقف شود.
ضمن اینکه اشارهی باقری به حضور اعضای قبلی در تیم فعلی احتمالا به این معناست که افرادی از تیم جلیلی در این مذاکرات حضور دارند. چون شاخصترین فرد در تیم مذاکرات قبلی عباس عراقچی بود که اگر تیم جدید مذاکرهکننده میخواهد از تجربیات مذاکرات قبلی استفاده کند، قطعا باید عباس عراقچی را در این تیم قرار میداد.
همزمان با به بنبست رسیدن مذاکرات هستهای، انتشار اخباری در خصوص انفجار در نطنز، حدسهایی در خصوص احتمال حملهی پهپادی اسرائیل به این تاسیسات را شدت بخشیده است.
هر چند علیرغم خبرهای اولیه مقامهای جمهوری اسلامی اعلام کردهاند که صدای انفجار شدید در آسمان نطنز بهخاطر موشک پدافندی است که با هدف آزمایش واکنش سریع نسبت به تهاجم احتمالی انجام شده است. این در حالیست که افراد محلی از صدای انفجار در بیست کیلومتری سایت نطنز خبر دادهاند.
کارشناسان معتقدند که هر چند خسارتی به تاسیسات وارد نشده است، ولی عده ای معتقدند که این میتواند یک پیام تهدید آمیز از سوی اسرائیل و هشداری به ایران برای پایان دادن به برنامه غنیسازی هستهای شود. هر چند وزیر دفاع اسرائیل گفته که در این مورد اظهارنظر نمیکند.