با نزدیک شدن به زمان مذاکرات احیاء برجام در هفته آینده در وین تحرکات دیپلماتیک روز به روز افزایش مییابد. ایران، فرانسه و روسیه در حال هشدار دادن برای انجام مذاکرات هستند. رابرت مالی که به کشورهای منطقه خلیج فارس سفر کرده در بحرین و در کنفرانس امنیتی منامه هشدار داد که زمانی فرا خواهد رسید که اگر ایران به پیشرفتهای فعلی خود ادامه دهد، غیرممکن میشود که به توافق هستهای ۲۰۱۵ برجام بازگردیم و منافع آن توافق را بار دیگر داشته باشیم.
وی افزود پیشرفتهای ایران در حوزه هستهای زنگ خطر را در تمام منطقه به صدا درآورده و این همان چیزی است که به گذر زمان سرعت بخشیده و همه ما را به این نقطه رسانده که بگوییم زمانی اندکی برای بازگشت به توافق هستهای برجام باقی مانده است.
این در حالیست که چین و روسیه هم مواضع نزدیکی با آمریکا اتخاذ کردهاند و آن دو ابرقدرت نیز نمیخواهند ایران در حوزه مسایل هستهای به امکانات ساخت بمب نزدیک شود. مالی با روسیه و چین هم مذاکره کرده و در مورد متن نگارشی توافقها نیز به متن مشترکی دست یافتهاند.
تحلیل رابرت مالی از اقدامات کنونی ایران این است که ایران قصد خرید زمان دارد و با طولانی کردن مذاکرات میخواهد پیشرفت در برنامه هستهایشان را سرعت ببخشند. تحلیل رابرت مالی از عمل ایران مبتنی بر نوع مذاکراتی است که در دوره احمدی نژاد انحام میشد، که مذاکره فقط برای مذاکره بود و ایران در این زمان تاسیسات هستهای خود را توسعه میداد.
در این میان سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در یک موضعگیری تند با توجه به افزایش ذخایر غنیسازی جمهوری اسلامی گفت، ایران باید بدون درنگ به تعهدات خود به آژانس بینالمللی انرژی اتمی عمل کند، و همکاری با آژانس و اجرای کامل توافق هستهای برجام را از سرگیرد و شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید در جلسه هفته آینده خود یک پیام قوی به تهران بفرستد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۲۶ آبان در گزارش فصلی خود اعلام کرد ایران حدود ١٧.٧ کیلوگرم اورانیوم غنیشده با خلوص ۶۰ درصد دارد، که حاکی از افزایش ٨ کیلوگرمی این ماده از ماه اوت تاکنون است، که میتواند در ساخت بمب اتمی بهکار رود. هر چند این میزان با عددی که هفته گذشته کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی مطرح کرده است، چند کیلو اختلاف دارد و کمتر حاکی از اغراقگویی مقامات جمهوری اسلامی دارد.
این در حالیست که سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت امور خارجه پاسخ تندی به فرانسه داد. خطیبزاده در مورد اظهارات فرانسه در مورد پرونده ایران در آژانس و صدور قعطنامه علیه ایران در مجمع شورای حکام آژانس گفت هر گونه موضعگیری مقامها و نهادهای سیاسی کشورهای مختلف با هدف تأثیرگذاری بر رفتار آژانس بینالمللی انرژی اتمی، خدشه به حیثیت فنی و تخصصی آژانس قلمداد شده و بدون تردید ترفند استفاده ابزاری از ظرفیت آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بیش از آن که موجب بهرهمندی عاملان آن شود، مشروعیت بینالمللی اقدامهای آژانس را زیر سوال میبرد.
این در حالیست که باقری در سفر به فرانسه گفته بود، قصد ارتقاء روابط با فرانسه را داریم که با این موضعگیری فرانسه نشان از شکست مذاکراتی باقری در پاریس را دارد.
این در حالیست که آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید کرد که رافائل گروسی مدیرکل آژانس سهشنبه این هفته برای رایزنی با مقامهای ایران عازم این کشور میشود.
بازرسان این آژانس اعلام کردهاند که هنوز از سوی ایران اجازه ندارند برای نصب مجدد دوربینهای نظارتی در مجتمع ساخت قطعات سانتریفیوژ مجتمع تسا در کرج اقدام کنند. این در حالیست که آژانس میگوید نصب این دوربینها برای احیاء توافق هستهای برجام الزامی است.
در عین حال در تحولی دیگر جین ساکی سخنگوی کاخ سفید با اشاره به برخی گزارشها در خصوص احتمال تلاش دولت جو بایدن رئیسجمهوری آمریکا برای دستیابی به توافق موقت با ایران گفت، خبری از هرگونه تغییر موضع واشنگتن در خصوص این موضوع و مذاکرات ندارم.
این موضعگیری بهنظر ناظران تایید عملی خبرهای توافق موقت است، سخن ساکی به خبر پایگاه خبری اکسیوس باز میگردد که بر مبنای ان جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید ایده توافق موقت با ایران با هدف خرید زمان بیشتر در مذاکرات هستهای را با همتای اسرائیلی خودش مطرح کرده است که بر اساس این طرح آمریکا و متحدانش در ازای توقف موقت بخشهایی از برنامه هستهای خود، امکان آزادسازی بخشهایی از داراییهای مسدودشده ایران را فراهم خواهند کرد و یا اینکه برای مبادلات کالاهای بشردوستانه، معافیتهای تحریمی صادر خواهند کرد.
هر چند که اسرائیل گفته با این پیشنهاد موافق نیست چرا که هر توافق موقت با ایران به توافقی دائمی تبدیل خواهد شد که به ایران اجازه خواهد داد، زیرساختهای هستهای و ذخائر اورانیوم خودش را حفظ کند. در این میان خبر آزادسازی ۳.۵ ملیارد دلار از داراییهای ایران و نیز چراغ سبز بوریس جانسون برای پرداخت ۴۰۰ ملیون پوند بدهی معوقه این کشورو نیز اعلام رسمی دولت عراق برای پرداخت بدهی خود به ایران به توافق رسیده که همه نشاندهنده گرفتن چراغ سبز از سوی آمریکا برای انجام این کار است.