در حالیکه بحران انتخابات عراق که با تلاش ناکام برای ترور مصطفی الکاظمی بسیار پیچیده شده و همچنان بحث و جدل درمورد انتخابات نخست وزیرادامه دارد و گروه فتح مورد حمایت جمهوری اسلامی همچنان بر ابطال صندوق انتخابات تکیه دارد، شورای امنیت سازمان ملل متحد روز دوشنبه در بیانیهای که مورد تایید تمام پانزده عضو آن قرار گرفته است.
اقدام به ترور مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق، و تهدیدهای خشونتآمیز علیه نمایندگی سازمان ملل، کمیسیون انتخابات و دیگر افراد و نهادها را محکوم کرد. این شورا همچنین تلاشها برای بیاعتبار کردن انتخابات عراق و استفاده از خشونت برای حل و فصل نارضایتیهای مربوط این انتخابات را محکوم کرد و همچنین به دولت عراق و کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق بهخاطر برگزاری یک انتخابات خوب مدیریت شده و مسالمتآمیز تبریک گفت.
همچنین این شورا از گزارش تحقیقات هیات سیاسی سازمان ملل در عراق که میگوید بازشماری دستی بخشی از آرا با نتایج شمارش الکترونیکی مطابقت دارد، استقبال کرد. شورای امنیت در بیانیه خود افزود که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، از همه احزاب سیاسی و کاندیداها خواسته است که خویشتنداری بهخرج دهند و نگرانیهای اساسی خود را از راههای قانونی برطرف کنند و فضایی مبنی بر تفاهم دوجانبه و وحدت ملی بهوجود بیاورند.
این بیانیه عملا موضع هواداران جمهوری اسلامی در عراق یعنی گروه فتح را مورد انتقاد قرار داده است. این گروه نسبت به مجلس قبل سیوپنج کرسی از دست داده است و این در حالیست که جریان مقتدی صدر بیش از سی صندلی بیشتر بهدست اورده است. این بیانیه نشان میدهد که همه قدرتهای بزرگ عملا از حضور وگسترش دامنه نفوذ جمهوری اسلامی در عراق پشتیبانی نمیکنند و با آن مخالفند.
علاوه براین تقاضای بازشماری کامل دستی آرا که فتح و گروههای طرفدار ایران خواستار انجام آن هستند، نیز در این بیانیه تلویحا رد شده است. بنا براین بعید است با چنین حمایتی از سوی جامعه بینالملل دولت عراق زیر فشار این گروهها به بازشماری آرا تن دهد. در این میان شورای اتلانتیک در گزارشی تحلیلی به بررسی مسایل انتخاباتی عراق و تبعات ترور ناکام نخست وزیر عراق از دیدگاه کارشناسان مختلف پرداخته است و هرکدام سعی کردند به دولت امریکا در این زمینه توصیههایی ارائه دهند.
ناتان سیلز عضو ارشد برنامههای خاورمیانه در شورای آتلانتیک گفته که ترور نافرجام علیه الکاظمی تازهترین مورد و فقط نمونهای از کارزار خشونتآمیز مداوم شبهنظامیان تحت حمایت ایران در عراق و بخشی از مجموعه حملاتی است که این گروهها با استفاده از پهپادهای پیشرفته ایران، علیه سربازان و دیپلماتهای آمریکایی حاضر در منطقه انجام میشود. و نتیجه انتخابات نشان داد که مردم عراق قاطعانه نفوذ شبهنظامیان و بهویژه تلاشهای تهران برای تبدیل کشورشان به یک کشور دستنشاندهی تهران را رد کردند. وی معتقد است تمایل دولت جو بایدن برای احیای توافق هستهای ایران نباید باعث شود که ایالات متحده، تروریسم متداوم علیه شهروندان و شرکای آمریکایی از سوی ایران را نادیده بگیرد.
وی براین باور است که این عملیات با آگاهی ایران و از سوی کتائب حزبالله و عصائب اهل حق، دو نیروی نیابتی سپاه قدس، انجام شده است. این شبهنظامیان پول، تسلیحات پیشرفته و فرمانها و سیاستهای راهبردی خود را از تهران دریافت میکنند و ممکن نیست بدون تائید جمهوری اسلامی چنین حملهای را علیه مقامات دولت عراق ترتیب دهند.
وی توصیه میکند که آمریکا با کمک شرکای عراقی باید از این فضا برای به حاشیه راندن شبهنظامیان تلاش کند و آنها را تحت کنترل دولت در بیاورد و به این ترتیب از نفوذ ایران در عراق بکاهد و همچنین آمریکا باید خود را برای تحمیل هزینههای معنادار علیه تهران و ایجاد بازدارندگی در برابر حملات بیشتر توسط رژیم و نیروهای نیابتیاش تمهیدات لازم را فراهم سازد.
اندرو ال. پیک که قبلا در وزارت امور خارجه و میز ایران بود و اکنون عضو ارشد برنامههای خاورمیانه در شورای آتلانتیک است، معتقد است که ایران و متحدان شبهنظامی آن در صورت عدم ورود نمایندگان سیاسیشان به دولت عراق، بیشترین باخت را خواهند داشت. بهعلاوه با توجه به شکست سنگین انتخاباتی این جناح میتوان گفت که اگر آنها مسلح نبودند، این باخت حتمی بود.
وی میگوید پیام حمله اخیر این است که منافع و جایگاه خاص سیاسی این جناحها بدون توجه به پیامدهای سیاسی، باید حفظ شود و نمایندگان آنها باید در بلوک سنتی شیعه که سنگ بنای هر دولت ائتلافی عراق را تشکیل میدهد، قرار گیرند. اما این همان چیزی است که رایدهندگان با انتخاب حزب مقتدی صدر نشان دادند که خواهانش نیستند.
وی معتقد است بنابراین، اکنون شرایط برای مقتدی صدر مناسب است. او در انتخابات پیروز شده، با مداخلات خارجی مخالفت کرده و یک ارتش خصوصی دارد. وی میگوید، صدر هم میتواند تسلیم پیام این حمله بشود و طبق روش گذشته بلوک سنتی را گردهم بیاورد و باخت شبهنظامیان در انتخابات را نادیده بگیرد؛ هم میتواند عقبنشینی کند که نتیحه مشابه رویکرد اول خواهد بود؛ و هم میتواند برای حاکمیت بدون بلوک شیعه، بدون شبهنظامیان و بدون ایران تلاش کند. هرچند این خواستهی رایدهندگان عراقی است، اما بسیار نامحتمل و پرخطر است.
باربارا اسلاوین که قبلا خبرنگار یو.اس.ا. تودی بوده و بارها به ایران سفر کرده و اکنون دبیر راهکار آینده ایران در شورای آتلانتیک است، موضع حمایتی از ایران را دارد و معتقد است این حمله بدون هماهنگی ایران انجام شده و معتقد است که ترور نابخردانه قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس توسط آمریکا، شبهنظامیان عراقی را دچار اشفتگی ساخته و انها نامنسجم شدند و اکنون بیپروا و تهاجمی عمل میکنند و کاملا محتمل است که حمله به الکاظمی بدون تایید قطعی تهران انجام شده باشد، حتی اگر ایران منبع احتمالی تامین پهپادهای مسلح بهکاررفته در این حمله باشد.
وی میگوید تهران باید در راستای مهار شبهنظامیان و متقاعد کردن آنها به پیروی از نتایج انتخابات پارلمانی اخیر تلاش کند و به نفع ایران نیست که شاهد فرو رفتن عراق در باتلاق آشوب و هرج و مرج باشد و توصیه وی این است که آمریکا بدون نشانه رفتن انگشت اتهام بهسوی کسی و با تقویت نیروهای تحت کنترل دولت در عراق کمککننده باشد.
سی آنتونی پاف عضو ارشد برنامههای خاورمیانه در شورای آتلانتیک نیز معتقد است انتخابات مجلس عراق حامل این پیام بود که تصرف و حفظ قدرت از طریق خشونت و ارعاب، پایدار نیست. اما ترور نافرجام الکاظمی بهروشنی نشان داد که ایران هنوز این پیام را درک نکرده است. و میگوید این حمله فرصتی است برای دولت عراق تا به مهار شبهنظامیان تحت حمایت ایران بپردازد. پیروزی صدریون محبوبیت و حمایت مردمی را به اندازه کافی در اختیار رهبری عراق گذاشته است تا برای قانونگذاری یا هرگونه اصلاحاتی برای تغییر جایگاه شبهنظامیان اقدام کند.
وی میگوید هر گونه مداخله افراطی آمریکا در این زمینه احتمال افزایش حساسیت مردم عراق نسبت به تبدیل شدن کشورشان به عرصه نبرد میان ایالات متحده و ایران را افزایش میدهد، پیشنهاد کمک به تحقیقات و همچنین بهبود امنیت احتمالا مورد استقبال قرار میگیرد.
ماتیو زایس عضو ارشد برنامههای خاورمیانه در شورای آتلانتیک نیز معتقد است که ترور نافرجام الکاظمی بیانگر شکنندگی دولت عراق و خطرات تداوم نفوذ ایران در این کشور است. هر چند آمریکا داعش را تهدید اصلی در عراق میداند، اما ایران هم بازی متفاوتی را ارائه میکند.
وی میگوید واقعیت نشان میدهد که دولت عراق در زمینه نیروهای نظامی توان انحصاری کردن اوضاع را ندارد، ولی ترور کاظمی پارادوکس دولتهای آمریکا را نشان میدهد که بهجای تمرکز بر تهدیدهای دولتمحور بزرگتری که از سوی ایران متوجه حاکمیت عراق است، روی نشانههای غیردولتی ناکامیهای کشور عراق از جمله داعش متمرکز شدهاند.
او همچنین برای احیاء حاکمیت عراق و تضمین اعتبار دولت این کشور در آینده و فرصت پیش آمده از این ترور پیشنهاد میکند که دولت عراق نیروهای حشدالشعبی را از لحاظ نظامی و سیاسی مهار کند و جامعه بینالملل نیز به بررسی تهدیدات واقعی در عراق بپردازد.