در حالی که جمهوری اسلامی ایران هنوز زمانی را برای بازگشت به مذاکرات در نظر نگرفته است و مقامهای وزارت امور خارجه همچنان بر ادامهی بررسیها برای بازگشت به مذاکرات تاکید دارند، رهبران آمریکا و تروئیکا با صدور بیانیهای ضمن بیان این موضوع که بازگشت به برجام منوط به تغییر رفتار ایران است، تاکید کردند که موانع برای فعالیتهای آژانس امکان بازگشت به توافق هستهای را با خطر مواجه میکند.
این بیانیه که در پی دیدار بایدن با رهبران سه کشور اروپایی عضو برجام و در حاشیه اولین روز اجلاس سران کشورهای عضو گروه بیست در رم صادر شد، توسط کشورهای اروپایی و آمریکا در خصوص برنامهی هستهای ایران صادر شده است.
نکته جالب توجه این است که برخلاف دوره دونالد ترامپ رییس جمهور سابق که اروپا سعی میکرد از اقدامات امریکا فاصله بگیرد و دراقدامات حقوقی امریکا در شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی حاضر نشدند از اقدامات امریکا در خروج از برجام حمایت کنند، این اولین بیانیه مشترک رهبران این کشورهاست که نشاندهنده وحدت جدید اروپا و آمریکاست که درصورت عدم تداوم مذاکرات توسط ایران، خطر اقدام هماهنگ انها برای مقابله با ایران میرود.
در این نشست، رهبران این کشورها دربارهی خطر ناشی از توسعه برنامه اتمی ایران برای امنیت بینالمللی گفتوگو و تاکید کردند که این کشورها از تعهد بایدن به بازگرداندن ایالات متحده به برجام و ماندن در آن تا زمانی که ایران هم همین کار را انجام دهد، استقبال میکنند.
در این بیانیه تاکید شده است که این کشورها باید اطمینان داشته باشند که ایران هرگز به بمب هستهای دسترسی نخواهد داشت. همچنین کشورهای اروپایی از توقف مذاکرات هستهای توسط جمهوری اسلامی ایران و عدم بازگشت به میز مذاکرات ابراز نگرانی شده است.
آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در این بیانیه تاکید کردند که ادامه پیشرفت فعالیتهای هستهای ایران و مانعتراشی در بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی امکان بازگشت به برجام را بهخطر میاندازد.
در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شده است جمهوری اسلامی ایران برای توسعهی برنامهی هستهای خود، نیازی به غنیسازی اورانیوم در سطوح بالا ندارد. همچنین تاکید شده است که ایران برای توسعهی برنامهی هستهای خود به اورانیوم فلزی نیز نیازی ندارد. بر اساس آنچه که در این بیانیه مورد تاکید قرار گرفته است، این موارد، برای تولید بمب هستهای لازم است.
همچنین در بیانیه، بازگشت به برجام برای رشد اقتصادی ایران ضروری عنوان شده و تاکید شده است که چنین امری تنها با تغییر مسیر جمهوری اسلامی ایران امکانپذیر است.
جمهوری اسلامی هم به خوبی میداند که برای توسعهی برنامهی هستهای نیازی به اورانیوم ۶۰ درصدی ندارد، اما بارها تاکید کرده است که افزایش غنیسازی اورانیوم و همچنین بالا بردن درصد غنیسازی به منظور تحت فشار قرار دادن کشورهای غربی و تاکید بر این موضوع صورت میگیرد که در صورتی که جمهوری اسلامی ایران تحت فشارهای اقتصادی ناشی از تحریمها باشد، از ابزار انرژی هستهای به عنوان ابزاری برای تهدید استفاده خواهد کرد.
جمهوری اسلامی ایران و به ویژه دولت جدید، اصرار طرفهای غربی برای ادامهی مذاکرات را به عنوان اشتیاق این کشورها برای بازگشت به برجام تفسیر کرده و تاکید دارند که دلیل تاکید این کشورها این است که کشورهای غربی به بازگشت به برجام نیاز دارند.
این در حالی است که اروپا و امریکا در بیانیههای مشترک و مستقل بارها تاکید کردهاند که تنها دلیل اصرار این کشورها برای بازگشت ایران به برجام، تهدیدی است که به واسطهی برنامهی هستهای جمهوری اسلامی ایران، منطقه، جهان و به ویژه اسرائیل را تهدید میکند.