چالش سایبری بنزین و آسیب پذیری حکومت

در حالی‌که بحث‌های مربوط به احتمال حمله نظامی و خرابکاری سایبری اسرائیل علیه صنایع هسته‌ای بالاگرفته است. و در حالی‌که در ماه‌های گذشته راه آهن سراسری کشور با حمله سایبری دچار وقفه شده بود. در یک اتفاق بی‌سابقه این بار سامانه سوخت کشور مورد حمله سایبری قرار گرفت و سوخت‌رسانی به مردم را با اختلالی جدی مواجه کرد و موجب تشکیل صف‌های طولانی در مقابل پمپ‌ بنزین‌ها و اعتراض و نگرانی مردم شده است. 

گرچه جمهوری اسلامی ایران طبق معمول در ابتدا با تکذیب این اتفاق حمله‌ی سایبری به سامانه‌ی سوخت را تکذیب کرد و اظهار داشت که سایت ایسنا که در واقع اولین خبرگزاری بود که این خبر را اعلام کرد، هک شده است، اما کمی بعد با هک گسترده‌ی برخی از بیلبوردهای تبلیغاتی در سطح شهر اصفهان،‌ ناگزیر شد رسما موضوع هک سامانه‌های سوخت در ایران و ایجاد اختلال در آن را تایید کند. برخی از بیلبوردها در اصفهان عبارت خامنه‌ای بنزین من کو، و بنزین مجانی در جماران مورد حمله‌ی سایبری و هک  قرار گرفته بودند. 

پس از تکذیب اولیه،‌ علی فروزنده سخنگوی وزارت نفت تایید کرد که در سامانه کارت چالش سوخت مشکل فنی اتفاق افتاده و سامانه هوشمند از مدار خارج شده است.

با انتشار این خبر که امکان استفاده از سهمیه‌های بنزین وجود ندارد و بنزین آزاد در دسترس افراد قرار دارد، این نگرانی به‌طور جدی مطرح شد که با ایجاد این اختلال ممکن است سهمیه‌هایی که مردم در کارت‌های سوخت خود ذخیره کرده‌اند،‌ با اختلال مواجه شده باشد و پس از رفع مشکلات فنی، مردم با کارت‌های خالی از سهمیه مواجه شوند. اما در عین حال فروزنده سخنگوی وزارت نفت به مردم اطمینان خاطر داد که مشکلی برای سهمیه سوخت مردم به‌وجود نخواهد آمد.

بدبینی در میان مردم نسبت به اقدامات حاکمیت این نگرانی را نیز تقویت کرد که طبق معمول دولت با از دسترس خارج کردن سامانه‌ی هوشمند،‌ گرانی بنزین را دنبال می‌کند و قصد دارد از این طریق مقدمات برای گران کردن بنزین را در دستور کار قرار دهد.

برخی با بدگمانی اظهار می‌دارند که این اقدام حتی اگر توسط خود حاکمیت صورت نگرفته باشد،‌ اما می‌تواند فرصتی برای جمهوری اسلامی فراهم سازد تا با صفر کردن سهمیه‌های بنزین هزار و پانصد تومانی، از طریق فروش بنزین آزاد، برای خود کسب درآمد جدید کند و طبق معمول بخشی از کسر بودجه‌ی ماهانه‌ی خود را جبران کند. 

به‌نظر می‌رسد که هیچ‌کدام از حوزه‌های مجازی و سایبری در ایران در امنیت قرار ندارد و گرچه جمهوری اسلامی پس از تایید خبر حمله‌ی سایبری اعلام کرد که این حملات از خارج از کشور صورت گرفته است، اما برخی کارشناسان تاکید دارند که چنین حملاتی از طریق سیستم نفوذ در داخل کشور رخ می‌‌دهد ومعتقدند که این حملات سایبری از داخل ایران ساماندهی می‌شود و نفوذ در سیستم به‌طور جدی امنیت داخلی را در جمهوری اسلامی آسیب‌پذیر کرده است. این در حالی‌ست که گروهی تحت عنوان گنجشک‌های درنده مسئولیت این حملات سایبری را به‌عنوان اقدامی علیه رژیم تروریست‌پرور به‌عهده گرفته است.

به گفته‌ی ناظران امنیت سایبری تمامی سامانه‌های سوخت در کل کشور، این نگرانی را باید در حاکمیت تقویت کند که تمامی سامانه‌های کشور تا چه حد در خصوص حملات آسیب‌پذیر هستند. برخی، تاکید دارند که این اختلال‌ها ناشی از این است که در سیستم فنی این سامانه‌ها افراد خبره و کاربلد حضور ندارند که توانایی و دانش کافی  برای نظارت بر آنها را داشته باشند و حضور افرادی ضعیف در این حوزه‌ها، یکی از دلایلی است که تا این حد این فضاها را آسیب‌پذیر ساخته است.

برخی در واکنش به انتشار این اخبار اظهار داشتند که شاید بهتر باشد که جمهوری اسلامی به‌جای  اقداماتی که با محدود کردن فضای مجازی به بهانه‌ی صیانت از حقوق کاربران انجام می‌‌دهد، بر صیانت از امنیت حوزه‌ی سایبری متمرکز سازد و از ایجاد اختلال‌های بعدی هم جلوگیری کند و امنیت را در این فضاها تامین سازد.

گروهی از ناظران با بدگمانی تاکید دارند که این حملات سایبری می‌تواند بار دیگر این موضوع را بهانه‌ای برای طرفداران محدودیت فضای مجازی قرار دهد و این افراد را وادار کند که دلیل این حملات را انصال ایران به شبکه‌ی جهانی بدانند و با تاسی به آن بار دیگر موضوع محدودیت استفاده از فضای بین‌المللی سایبری را مطرح سازند.

 در عین حال برخی از متخصصان امنیت سایبری معتقدند چنین حمله‌ای نیاز به امکانات فنی و لجیستیکی دولتها دارد و احتمالا امریکا و به‌خصوص اسرائیل با توجه به چالش‌های هسته‌ای در پشت این حمله قرار دارد.

البته اسرائیل معمولا هیچ‌گاه به‌طور رسمی مسئولیت حملاتی را که در ایران انجام می‌دهد، چه در حوزه‌ی سایبری و چه غیر از آن، به عهده نمی‌گیرد، هر چند در دوره ریاست یوسی کوهن رییس سابق موساد این رویه عوض شد و مسئولیت ترور فخری‌زاده و سرقت اسناد را به‌عهده گرفتند. اما معمولا انجام چنین حملاتی توسط اسرائیل صورت می‌گیرد و معمولا به‌عنوان یک زنگ خطر و هشدار است تا به جمهوری اسلامی ایران اعلام کند، که تا چه حد در این زمینه آسیب‌پذیر است.