در حالیکه محمد راستاد مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی از عملکرد هندوستان در ماجرای چابهار انتقاد کرده و گفته اگرچه تحریمها و خلف وعده برخی سازندگان بینالمللی در سرمایهگذاری برای توسعه بندر چابهار از طریق اپراتور هندی بیتاثیر نبوده است، اما انتظار عملکرد بهتری از هندیها داریم و امیدواریم هر چه سریعتر تجهیزات مورد نیاز این بندر تامین و وارد شود.
وی افزود در حال حاضر هندیها در پی قرارداد اپراتوری برای توسعه بندر چابهار شش جرثقیل موبایل ساحلی تا کنون به این بندر وارد کردند که در مجموع حدود ۲۴ میلیون یورو ارزش این تجهیزات بوده که از سوی این کشور و از ایتالیا وارد شده است. این در واقع بخشی از ۸۵ میلیون دلاری است که هندیها قرار بود در این زمینه سرمایهگذاری کنند.
این در حالیست که برخی تحلیلگران معتقدند که جمهوری اسلامی میخواهد از جایگاه استراتژیک این بندر در دسترسی به اقیانوس و بازارهای افغانستان و آسیای میانه در رقابت میان چین وهندوستان برای سیاست خارجی خود بهره ببرد.
همکاری چینیها با پاکستان در زمینه توسعه بندر گوادر و کریدور اقتصادی میان دو کشور هراس هندوستان را افزایش داده است و لذا هندوستان مدتی است که پروژه توسعه چابهار را سرعت داده. این در حالیست که بندر چابهار از تحریمهای امریکا مستثنی است.
هر چند که با حاکمیت طالبان موقعیت این بندربرای هندوستان تضعیف شده است و طالبان فعلا در چالشی جدی با هندوستان قرار دارد. اما جمهوری اسلامی علیرغم مزیتهای این بندر در سیاست خارجی نتوانست از این مزیت سالهای بعد از برجام به خوبی استفاده کند، چون هندوستان بسیار کند عمل میکرد و چین هم بهخاطر بندر گوادر مایل نبود در چابهار سرمایهگذاری کند، هر چند الان تمایل چین افزایش یافته است.
با این حال، ناظران معتقدند تعدادی از متغیرها میتوانند مسیر کنونی توسعه بندر چابهار را مختل کنند. سلطه طالبان بر افغانستان ضرورت بازنگری جدی درطرحهای توسعه شبکههای تجاری با این کشور و آسیای میانه را مطرح کرده و بهویژه به دردسری بزرگ برای هند تبدیل شده است.
همچنین، بیثباتی رژیم جمهوری اسلامی و چالشهای درونی جمهوری اسلامی میتواند تهدیدی دائمی برای توانمندی بلندمدت ایران در پیگیری منافع منطقهای و بینالمللیاش باشد. حال باید دید جمهوری اسلامی چگونه میتواند هم بندرچابهار را توسعه بنیادی و سریع بدهد و هم از رقابت چین وهند برای تسلط بر اسیای میانه و جنوب آسیا وارتقای جایگاهش در عرضه بینالمللی ایفا کند.