روایت “نشنال اینترست” از انتخاب جدید طالبان
تروِر فیلست نویسنده و تحلیلگر “پایگاه خبری-تحلیلی نشنال اینترست” در گزارشی به یک چرخش قابل توجه در چهارچوب حکمروایی طالبان اشاره می‌کند. چرخشی که مربوط به درخواست گروه طالبان از تکنوکرات‌های دولت سابق افغانستان (دولتی که توسط طالبان ساقط شد) جهت حضور مجدد در محل کار خود و کمک به اداره افغانستان است. اقدامی که به‌زعم نویسنده این گزارش به‌مثابه نوعی اعتراف ضمنیِ طالبان مبنی بر عدم توانایی آن در مدیریت تخصصی افغانستان به‌حساب می‌آید.
تروِر فیلست در این رابطه می‌نویسد: «گروه طالبان پس از ۲۰ سال جنگ علیه دولت مورد حمایت آمریکا در افغانستان، در نهایت و همزمان با خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان، موفق به شکستِ این دولت شد و در اواسط ماه آگوست سال جاری میلادی توانست شهر کابل پایتخت افغانستان را بار دیگر به تسخیر خود درآورد. در نخستین روز‌های حکومت طالبان بر افغانستان، مقام‌های طالبان ادعا کردند که آن‌ها به ۴۰ سال جنگ و درگیری در افغانستان خاتمه داده‌اند و بار دیگر با سیاست‌ها و اقدامات خود کاری خواهند کرد که رشد و رفاه به افغانستان بازگردد.»
به گزارش خبرگزاری فرارو، دو ماه پس از فتح کابل و طرح این وعده‌ها، این‌طور به نظر می‌رسد که طالبان تازه اکنون به سخت بودنِ محقق کردنِ وعده‌هایش پی برده است. اگرچه افغانستان کشوری غنی از حیث دارا بودن مواد معدنی و منابع طبیعی است، با این حال، از زیرساخت‌های بسیار ضعیفی جهت استخراج و بهره‌برداری از این منابع برخوردار است. نظام بهداشت و درمانِ ضعیف و شکننده افغانستان تقریبا در مرز فروپاشی قرار دارد. اغلبِ منابع مالی که دولت سابق افغانستان جهت تامین مالی این کشور و ارائه خدمات به مردم افغانستان مورد استفاده قرار می‌داد، از طریق کمک‌های بین‌المللی تامین می‌شدند. کمک‌هایی که اکنون کاملا محو شده‌اند و نشانی از آن‌ها نیست. متعاقبا، دولت موقت طالبان نیز در پرداخت پولِ مورد نیاز جهت واردات غذا و برق برای مردم افغانستان ناتوان بوده و شدیدا در تلاش است تا بتواند خدمات ابتداییِ مورد نیاز مردم افغانستان را به آن‌ها ارائه کند.
در این جهت، رهبران طالبان برای این‌که از وقوع اتفاقات ناگوار در افغانستان جلوگیری کنند، دست به یک انتخابِ عمل‌گرایانه زده‌اند: آن‌ها از مقام‌های سابق دولت افغانستان (که توسط طالبان از قدرت ساقط شده) درخواست نموده‌اند تا بار دیگر وارد میدان شوند. بر اساس برخی گزارش‌ها، مقام‌های طالبان از تکنوکرات‌های دولت سابق افغانستان در وزارت اقتصاد و همچنین بانک مرکزی افغانستان درخواست کرده‌اند تا بار دیگر به سر کار خود بازگردند. این رویکرد به نوعی اعتراف ضمنیِ طالبان به این مساله است که تکنوکرات‌ها به‌خوبی می‌دانند که چطور باید افغانستان را اداره کرد، اما اعضای طالبان این مساله را نمی‌دانند و بلد نیستند.
اخیرا یکی از مقام‌های یکی از بانک‌های دولتی افغانستان که به شرط ناشناس ماندن با خبرگزاری آسوشیتدپرس سخن گفته می‌گوید: “طالبان به ما گفته که ما کارشناس و متخصص نیستیم و شما بهتر می‌دانید که چه چیزی برای افغانستان بهتر است و ما چگونه می‌توانیم در سایه وجود چالش‌های بی‌شمار، همچنان ادامه حیات داشته باشیم”. این مقام افغان همچنین گفته است که گروه طالبان به وی هشدار داده هرگونه اقدام غیراخلاقی که انجام دهد، با مجازات سنگینی از سوی طالبان رو به‌رو خواهد شد.
در شرایط کنونی افغانستان با وضعیت مساعدی رو به‌رو نیست. اموال و دارایی‌های خارجی افغانستان مسدود شده و عملا طالبان به آن‌ها دسترسی ندارد. از منظر داخلی نیز، دولت طالبان صرفا می‌تواند ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار در عرصه داخلی تامین کند که این میزان به هیچ عنوان جهت پرداخت حقوق مقام‌ها و کارکنان دولت و همچنین ارائه خدمات به مردم عادی که در دولت سابق افغانستان سالانه ۱۱ میلیارد دلار هزینه به دنبال داشته، کافی نیست.
البته که تمامی اقدامات طالبان نیز منفی و مخرب نبوده‌اند. تاکیدات مکرر طالبان مبنی بر این‌که تمامی کسب و کار‌ها در افغانستان باید همچنان باز بمانند، تا حد زیادی موفقیت‌آمیز بوده و اصرار‌های طالبان مبنی بر این‌که تروریسم و تجارت مواد مخدر در افغانستان باید متوقف شود و افغانستان به‌مثابه یک بازیگر بین‌المللی در عرصه معادلات جهانی ایفای نقش کند، تا حدی جریان کمک‌های خارجی به افغانستان را حفظ کرده و موجب شده تا نهاد‌هایی نظیر سازمان ملل متحد و دیگر سازمان‌های بین‌المللی، افغانستان را ترک نکنند و همچنان در این کشور بمانند. از طرفی در مدت اخیر، گزارش‌هایی دال بر مبارزه طالبان با فساد نیز به گوش رسیده است. فسادی که به‌طور خاص در دولت سابق افغانستان به‌شدت ریشه‌دار بود.
در آینده نزدیک، اولویت اصلی نهاد‌های باقی‌مانده دولتی در افغانستان، جلوگیری از بروز قحطی است که سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده در افغانستان (دیر یا زود) اتفاق خواهد افتاد. در این مسیر، طالبان در ادامه راه، واردات اضطراری و فوق‌العاده غذا و دیگر کالا‌های اساسی نظیر روغن خوراکی را در دستورکار قرار خواهد داد».
نویسنده: تروِر فیلست، وی نویسنده و تحلیلگر مسائل حوزه سیاست خارجی در پایگاه خبری-تحلیلی نشنال‌اینترست است.
