اظهارات رئیسی و برنامه احیای امت اسلامی

ابراهیم رییسی رئیس جمهور روز سه‌شنبه در آئین گشایش سی‌وپنجمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی،  تاکید کرد کشورهای مسلمان باید از تلاش‌ها برای ایجاد تفرقه در بین امت اسلامی جلوگیری کنند. وی تاکید کرد همه کشورهای مسلمان باید تلاش کنند تا امت اسلامی در برابر توطئه‌های دشمنان مصون بماند. وی همچنین شبهه‌افکنی و اختلاف انداختن بین امت اسلامی با استفاده از قدرت رسانه‌ای را بخشی از تلاش‌های دشمنان برای ایجاد تفرقه بین مسلمانان دانست و نیروی انسانی کارآمد و دانشمندان و علما را بزرگ‌ترین قدرت و فرصت امت اسلامی برای ایستادگی در مقابل دشمنان دانست.

 وی همچنین با اشاره به شکست غربی‌ها در مقابل جوانان ایرانی با بیان این موضوع که ادعاهای غربی‌ها دیگر برای جوانان ایرانی جذابیت ندارد، ‌از شکست این ادعاها خبر داد و اظهار داشت جوانان امروزی به این نتیجه رسیده‌اند که باید روی پای خودشان بایستند. وی تاکید کرد برخلاف گذشته جوانان امروزی دیگر علاقه‌ای برای این‌که در فضای فرهنگی غربی قرار بگیرند، ندارند.

این در حالی‌ست که وی در جلسه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی نیز ضمن تاکید بر ضرورت تلاش برای ارتقای فرهنگی جامعه، اظهار داشت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی باید با نگاه و اقدامات تحولی بتواند راه‌حل‌های عملیاتی برای حل مسائل و مشکلات کلان فرهنگی ارائه دهد.

وی که این اظهارات را در جلسه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی عنوان می‌کرد، بازنگری در مسائل فرهنگی کشور را ضروری دانست و تاکید کرد، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مهم‌ترین مرجع برای تدوین برنامه جامع برای غلبه بر مشکلات کلان فرهنگی و جبران کاستی‌های موجود است.

موضوع امت اسلامی و احیاء و باز پروری و گسترش آن، همواره یکی از چالشی‌ترین موضوعات و محورهای سیاسی از ابتدای روی کار آمدن و تاسیس جمهوری اسلامی بوده است و علی‌رغم تلاش‌های بسیاری از بنیانگذاران جمهوری اسلامی، با مخالفت‌های زیادی از طرف فعالان اجتماعی و اندیشمندان مواجه شده است.

تلاش جمهوری اسلامی ایران برای جانشینی امت اسلامی به‌جای ملت ایرانی یکی از نخستین موضوعات مورد انتقاد مخالفان جمهوری اسلامی بوده است،‌ اما به‌نظر می‌رسد که در میان‌مدت این جمهوری اسلامی است، در این خصوص موفق است و همچنان به تلاش‌های خود برای این جایگزینی ادامه می‌دهد.

از نگاه منتقدان،‌ تاکید جمهوری اسلامی بر امت اسلامی به‌جای ملت ایرانی،‌ منافع ملی ایران را به‌مخاطره می‌اندازد و همان‌گونه که در دهه‌های اخیر صورت گرفته است، منافع امت اسلامی به منافع ملی ایران ترجیح داده شده است و به موضوعات اولویت داده شده است که تامین آنها، منافع ملی ایران را کمتر و منافع دیگر کشورهای اسلامی را بیشتر تامین کرده است.

به گفته‌ی ناظران، نادیده گرفتن منافع ملی ایرانیان به نفع منافع امت اسلامی به کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در داخل ایران منجر شده است. برخی با بدبینی عنوان می‌کنند که این نادیده‌انگاری می‌تواند در شرایط بزنگاه سیاسی هم به‌ ضرر تمامیت ارضی ایران تمام شود و ملتی که از شکل‌گیری هویت ملی آن به نفع هویت امت اسلامی جلوگیری شده در شرایط خاص هم از هویت ملی و ایرانی دفاع نکند. ابراهیم رئیسی در جلسه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی نیز ضمن تاکید بر ضرورت تلاش برای ارتقای فرهنگی جامعه، اظهار داشت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی باید با نگاه و اقدامات تحولی بتواند راه‌حل‌های عملیاتی برای حل مسائل و مشکلات کلان فرهنگی ارائه دهد.

به گفته‌ی ناظران نادیده گرفتن منافع ملی ایرانیان به نفع منافع امت اسلامی به کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در داخل ایران منجر شده است. برخی با بدبینی عنوان می‌کنند که این نادیده‌انگاری می‌تواند در شرایط بزنگاه سیاسی هم به ضرر تمامیت ارضی ایران تمام شود و ملتی که از شکل‌گیری هویت ملی آن به نفع هویت امت اسلامی جلوگیری شده در شرایط خاص هم از هویت ملی و ایرانی دفاع نکند.