با تعلیق مذاکرات هستهای و نیز عدم انجام مذاکرات هستهای در نیویورک که بسیاری امکان ان را میدادند، اکنون برخی از اعضا و کشورهای عضو برجام هشدار دادهاند که ادامهی این وضعیت نمیتواند کمکی به حل موضوع کند.
در نخستین تحول وزیر خارجه روسیه طی یک کنفرانس خبری گفت مسکو خواهان از سرگیری مذاکرات وین در سریعترین زمان ممکن است.
وی گفت ایران به پیمان عدم انتشار تسلیحات هستهای پایبند بوده، ولی آمریکا به توافقی که با تهران امضا کرده بود پایبند نماند و پس از اعمال تحریمهای جدید علیه ایران، تهران به مدت یک سال به تعهدات خود پایبند ماند.
وی خواستار آن شد که آمریکا به توافق هستهای با ایران بازگردد و تاکید کرد که آمریکا باید تحریمهایی را که پس از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده، لغو کند.
لاوروف همچنین به مانع بزرگی در مذاکرات اشاره کرد و گفت آمریکا حاضر نیست که در دور جدید مذاکرات ضمانتهایی ارائه دهد که در آینده از این توافق خارج نشود.
این مشکلی است که با اقدام دولت ترامپ مطرح شده، زیرا با تغییر دولت در آمریکا این موضوع میتواند دوباره رخ دهد و ایران این بار نمیخواهد در مسیر چنین وضعیتی خود را در بنبست ببیند که محدودیتهای برجام را بپذیرد، ولی از مزایایش برخوردار نباشد.
در این میان اولیانوف نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی نیز در توئیتی هشدار داده که تاخیر بیشتر در آغاز مذاکرات هستهای میتواند مذاکرات وین درباره برجام را برای ادامه موفقیتآمیز و تکمیل این روند، نامساعد کند.
در این میان جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز که در نیویورک با مقامات ایرانی ملاقات کرده در مقالهای گفته: بهعنوان هماهنگکننده برجام امیدوار بودم در هفتههای پیش از مجمع عمومی سازمان ملل نشستی در سطح وزرا ترتیب دهم.
وی میگوید مشخص شد که برگزاری نشست در سطح وزرا غیرممکن است، اما نشستی دوجانبه با امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جدید ایران و همچنین دیدارهایی با سایر همتایان داشتم تا درخصوص مسیر پیشبرد مسائل صحبت کنیم. وی میافزاید مهمترین نتیجه این بود که وی تایید کرد که ایران به پای میز مذاکره در وین بازخواهد گشت.
وزیر خارجه جدید ایران کمتر از یک ماه است که به این سمت منصوب شده است، اما ما باید فورا به مذاکرات بازگردیم و توافق هستهای را از تمامی جوانب احیا کنیم؛ این یعنی به ازای پایبندی کامل ایران، آمریکا به توافق بازگردد و تحریمها را رفع کند.
ترتیب این اقدامات مسئله اصلی است. ایران دارد تلاش میکند، صبر آمریکا مشخصا در حال لبریز شدن است و مسائل منطقهای از جمله به روی کار آمدن طالبان در افغانستان مشکلساز شده است.
بنابراین باید در هفتههای آتی باید برای کوچک کردن شکافها، سخت تلاش کنیم و به نتیجه برسیم. او همچنین تاکید کرد توافق ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی درخصوص اقدامات راستیآزمایی از جمله استفاده از دوربین در تاسیسات هستهای ایران به سختی از طرح انتقاد رسمی توسط شورای حکام جلوگیری کرد؛ خصوصا پس از آنکه نگرانیهایی درخصوص گسترش فعالیتهای غنیسازی ایران و به تاخیر افتادن مذاکرات وین ایجاد شده بود.
از هشدارهایی که داده شده مشخص است که تاکتیک تعلیق مذاکرات از سوی ایران ممکن است با اقدامات حقوقی از سوی اروپا علیه ایران مواجه شود. محاسبات ایران برای گرفتن امتیازاتی در رفع کامل تحریمها به نظر نمیرسد با موقعییت ضعیف جوبایدن رییس جمهور آمریکا در واشنگتن بخصوص بعد از ماجرای افغانستان عملی باشد.
در این میان روسیه هم عملا خواستار آن شده که تقاضای ایران برای دادن ضمانت از سوی امریکا در مورد عدم خروج از برجام عملا نمیتواند مورد پذیرش امریکا قرار گیرد و ایران باید در این موضوع تصمیم گیری کند. در عین حال نباید فراموش کرد که اگر ضمانتی هم داده شود عملا دولت بعدی امریکا میتواند از این قرار داد خارج شود.