چالش و مشکلات میان جمهوری اسلامی و آژانس بینالمللی همچنان ادامه دارد. با آنکه تفاهم موقتی هفته گذشته در ایران میان گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی و آقای اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی امضا شد، اما آژانس بینالمللی همچنان خواستار انجام نظارتهای پادمانی خود و دریافت پاسخ به سوالات نظارتی انهاست.
رافائل گروسی مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سخنان خود در اجلاس مجمع عمومی آژانس در وین که هیئت ایرانی به ریاست محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی نیز در ان حضور داشتند، در هشداری خواستار رعایت مفاد تعهدنامه اتمی ایران و همچنین پاسخ به سوالاتی شد که این آژانس از ایران داشته است.
در این سخنرانی گروسی گفت بهطور مرتب درباره راستیآزمایی و نظارت آژانس تحت برجام به شورای حکام گزارش میدهد، اما از فوریه گذشته تاکنون این فعالیت آژانس به دلیل متوقف شدن اجرای تعهدات هستهای ایران در چارچوب برجام موقعیت نامناسبی داشته است.
گروسی همچنان از ایران خواست که نگرانیهایی که این آژانس در مورد مسائل حل نشده دارد؛ مانند وجود ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در سه مکان اعلام نشده را پاسخگو باشد. گروسی ابراز امیدواری کرد که در بازگشت مجدد به ایران بتواند یک توافق مجدد اتمی برای نظارت و مونیتورینگ برنامه هستهای ایران داشته باشد و نیز پاسخهای سوال خود را دریافت کند.
در این میان آقای اسلامی در سخنان خود در مورد ملاحظات و نگرانیهای آقای گروسی پاسخی نداد، اما در مورد برجام خواهان مذاکرات نتیجهمحور و حذف همه تحریمها شد. وی همچنین گفت که همکاری ایران با آژانس فنی است و رفتار سیاسی آژانس را برنمیتابد. سخن اسلامی به گونهای طعنه به مدیریت گروسی است؛ زیرا موضعگیریهای گروسی که با لابی دولت آمریکا درزمان دونالد ترامپ به قدرت رسیده است، بر خلاف پیشینیانش کمتر دیپلماتیک است و عمدتا انتقادات مختلفی را متوجه جمهوری اسلامی ساخته است.
همچنان که از سخنان آقای اسلامی برمیآید، به نظر میرسد حداقل بخشهایی از حکومت ایران همچنان در این تصور است که میتواند با حذف همه تحریمها آمریکا را متقاعد کند که به برجام برگردد و باادامه گسترده غنیسازی کارت چانهزنی خود را برای رفع تحریمها افزایش میدهد.
حذف همه تحریمها همراه با راستیآزمایی تقاضایی است که ایران دارد و تا کنون امریکا با این امر موافقت نکرده است، زیرا همزمان آنها خواستار توقف غنیسازی بیش از چهار درصد هستند و اینکه مواد غنیشده بیش از سیصد کیلوگرم از ایران خارج شود. همچنین در مورد سانتریفیوژهای پیشرفته که ایران بهکار گرفته است، اختلاف نظر وجود دارد؛ از یکسو امریکا خواستار از بین بردن انهاست، از سوی دیگر ایران با چنین امری موافقت نکرده است.
چالش ایران و آژانس به نظر میرسد روز به روز در حال افزایش است و در صورتی که توافقی صورت نگیرد در اجلاس بعدی میتواند از سوی آژانس به شورای امنیت منتقل شود. ارجاع شدن به شورای امنیت هرچند ممکن است با وتوی روسیه و چین همراه باشد، اما موقعیت ایران را میتواند دچار مخاطره کند.