در جهت سیاست دفاعی و امنیتی جدید امریکا که چین را مهم‌ترین تهدید برای این کشور می‌داند و برای تمرکز هر چه بیشتر جهت مقابله با نفوذ و گسترش چین در منطقه اقیانوس هند و اقیانوس آرام در یک اقدام غافلگیرانه، این کشور به همراه بریتانیا و استرالیا یک پیمان نظامی جدید که “آکوس” نام دارد، منعقد کردند که بر اساس آن آمریکا و بریتانیا، استرالیا را به قابلیت و توانمندی زیردریایی اتمی ساخت آمریکا مجهز می‌کنند.
با اینکه بایدن، موریسون و جانسون در بیانیه پایانی انعقاد این پیمان نظامی هیچ اسمی از چین نیاوردند، اما مشخص است که هدف واشنگتن مقابله با چین در منطقه هند و اقیانوس آرام است؛ اقدامی که با اعتراض چین روبرو شد.
بلافاصله پس از انتشار خبر اعلام شد که تیم‌هایی راهبردی و فنی قرار است به زودی از سوی واشنگتن و لندن عازم کانبرا شوند تا نحوه در اختیار گذاردن زیردریایی‌های هسته‌ای به استرالیا را با مقامات این کشور مورد بررسی قرار دهند.
توافق ایالات متحده، انگلیس و استرالیا بر سر یک پیمان دفاعی که برخی تحلیل‌گران اعلام خبر آن را بویژه برای اروپایی‌ها غافلگیرکننده خواندند، تا حدی دست واشنگتن برای مقابله با چین در منطقه هند و اقیانوس آرام را باز‌تر می‌کند.
چین ضمن محکوم کردن این توافقنامه، انعقاد چنین پیمان‌هایی را باعث به راه افتادن مسابقه تسلیحاتی در منطقه خواند.
چین همچنین از سه کشور مذکور خواست علیه هیچ کشور سومی وارد عمل نشوند. ادامه این سیاست می‌تواند چین را به سیاستهای مقابله با امریکا در مناطق دیگر وادارد که بخشی از این سیاستها می‌تواند در نحوه تعامل با تایوان، ایران و افغانستان خود را بروز دهد.
در این میان فرانسه نیز که قرار بود بازسازی ناوگان هسته‌ای استرالیا را به مبلغ چهل میلیارد دلار انجام دهد از این خبر غافلگیر کننده که فقط دوساعت قبل از امضا به اطلاع این کشوررسیده بود، به‌شدت معترض شد.
فرانسه این اقدام آمریکا را ضربه‌ای از پشت نامید و آن را محکوم کرده است. ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه در واکنشی صریح و بسیار انتقاد آمیز نسبت به دولت آمریکا، رویکرد بایدن را با آنچه پیشتر ترامپ در تقابل با اروپایی‌ها انجام می‌داد مقایسه کرد.
اما در اخرین تحول عصر جمعه فرانسه دامنه اعتراضات خود را افزایش داد و در اقدامی نادر سفرای خود را از امریکا و استرالیا فراخواند. ژان– ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در بیانیه‌ای گفت این تصمیم به‌وسیله رئیس‌جمهور امانوئل مکرون گرفته شده است.
وی در بیانیه‌ای خاطر نشان کرد لغو برنامه زیردریایی‌های کلاس تهاجمی که از سال ۲۰۱۶ میان فرانسه و استرالیا در جریان بود و اعلام همکاری جدید با ایالات متحده برای شروع بررسی همکاری آینده درباره زیردریایی با موتور هسته‌ای رفتاری غیرقابل‌قبول میان متحدان و همکاران است که پیامدهای مستقیمی بر دیدگاه ما از اتحادها، همکاری‌ها و اهمیت منطقه هند واقیانوسیه برای اروپا دارد.
فرانسه همچنین در اعتراض به این توافق جدید نمایشگاهی را که قرار بود درباره کمک تاریخی نیروی دریایی فرانسه به نیروهای آمریکایی در جنگ استقلال آمریکا برگزار شود، لغو کرد.
از نظر برخی ناظران پیمان دفاعی و ژئوپولیتیک جدید میان سه کشور انگلیسی زبان دردسر تازه‌ای نیز برای اتحادیه اروپا خواهد بود. زمان رونمایی از پیمان اوکوس شرایط را کمی مبهم و پیچیده کرده است. این توافق ضمن برافروختن خشم فرانسوی‌ها مقامات اتحادیه اروپا را تا حدودی نسبت به آنچه باید در قبال چین انجام دهند، دچار سردرگمی خواهد کرد.
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که عصر روز پنجشنبه در سخنانی استراتژی اتحادیه اروپا را در قبال هند و اقیانوس آرام تشریح کرد، گفت که این اتحادیه برای این اقدام که مستلزم لغو توافق قبلی با فرانسه بود طرف مشورت قرار نگرفته است. وی در سخنان خود به طرح موضوع خودمختاری استراتژیک پرداخت
این طرح راهبردی اتحادیه اروپا برای منطقه اقیانوس هند و آرام شامل بررسی راه‌هایی با هدف تقویت حضور دریایی کشورهای عضو به منظور کمک به حفاظت از خطوط دریایی و آزادی ناو‌بری است.
بنظر می‌رسد این بحران شکاف جدیدی را در سیاستهای دفاعی و اقتصادی میان اتحادیه اروپا آمریکا و بریتانیا ایجاد کند که از این اتحادیه خارج شده است. برای جو بایدن که شعار همگرایی اروپا و امریکا را سرمی‌داد این سیاست می‌تواند بحران‌زا باشد و مشکلا ت دیکری را ایجاد کند ودر عین حال اتحادیه اروپا را به سمت اتخاذ سیاستهای دفاعی مستقلی سوق دهد.
